|
Adolf Bergel-Opala
.jpg) Adolf Bergel-Opala vel Adolf Bergel, ps. Opala, Aldon, Rudolf (ur. 24 grudnia 1894 w Końskich, zm. 25 października 1971 w Krakowie) – polski działacz niepodległościowy i urzędnik bankowy, porucznik piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari. ŻyciorysUrodził się 24 grudnia 1894 w Końskich, ówczesnym mieście powiatowym guberni radomskiej, w rodzinie Józefa i Teofilii z Dulewiczów[1][2]. Był starszym bratem Władysława (ur. 1899), starszego sierżanta Wojska Polskiego[3][4]. Początkowo uczęszczał do gimnazjum rosyjskiego, a po strajku szkolnym do siedmioklasowej Szkoły Handlowej w Tomaszowie Mazowieckim[1]. Po jej ukończeniu oraz zaliczeniu wyższego kursu handlowego został przyjęty na praktykę do Tomaszowskiej Fabryki Sztucznego Jedwabiu[1]. W 1911, po ukończeniu praktyki, został zatrudniony w tej fabryce na stanowisku korespondenta handlowego i kierownika działu[1]. Był członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej, a od 1910 także członkiem tajnego skautingu[1]. W 1914, po wybuchu I wojny światowej, prowadził werbunek do Legionów Polskich[1]. W 1915 wstąpił do formującego się 6 pułku piechoty Legionów Polskich[1]. Został przydzielony do 2. kompanii na stanowisko sanitariusza[5][2]. Wziął udział w kampanii wołyńskiej[2]. W październiku 1915 został ranny w bitwie pod Kuklami[6][1]. W listopadzie tego roku leczył się w Zapasowym Szpitalu Wojskowym Czerwonego Krzyża w Karolinenthal[5][2]. W 1922 generał podporucznik Mieczysław Norwid-Neugebauer, były dowódca 6 pp, sporządził wniosek na odznaczenie Orderem Virtuti Militari, w którym napisał:
6 lipca 1916 dostał się do niewoli rosyjskiej[2]. W następstwie zdrady został ujawniony jako poddany rosyjski i postawiony przed rosyjskim sądem wojskowym, który skazał go na dożywotnią ciężką katorgę[1]. Przebywał w więzieniu na Łukjanowce w Kijowie[1][2]. W 1917, po wybuchu rewolucji lutowej w Rosji, został uwolniony[2]. W czerwcu 1917 zameldował się w Polskiej Organizacji Wojskowej w Białej Cerkwi[2]. Był oficerem Komendy Naczelnej nr 3[2]. Po utworzeniu II Korpusu Polskiego na Ukrainie pełnił służbę informacyjno-wywiadowczą w sztabie korpusu[2]. Po przyjęciu do Wojska Polskiego został przydzielony do Departamentu II Ministerstwa Spraw Wojskowych. 20 grudnia 1919 jako podoficer byłych Legionów Polskich został mianowany z dniem 1 grudnia 1920 podporucznikiem w piechocie[7]. 1 czerwca 1921 pełnił służbę w Dowództwie Okręgu Generalnego „Pomorze”, a jego oddziałem macierzystym był 6 pułk piechoty Legionów[8]. Na początku 1922 został zdemobilizowany i przydzielony w rezerwie do 6 pułku piechoty Legionów[9][10]. 8 stycznia 1924 został zatwierdzony w stopniu porucznika ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 3637. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty[11][12]. Posiadał wówczas przydział w rezerwie do 67 pułku piechoty w Brodnicy[13][14]. Po zwolnieniu z wojska zajął się dzierżawą majątku ziemskiego w powiecie mławskim, a później w firmie eksportowej ziemiopłodów A. Kovalskiego z Grudziądza i spółce Dom Handlowo-Eksportowy[1]. Od 1930 pozostawał bezrobotny[1]. W 1932 został zatrudniony w Banku Gospodarstwa Krajowego w Warszawie, w charakterze urzędnika bankowego. W maju 1933 mieszkał w Rembertowie w Alei Piłsudskiego 76. Obowiązki zawodowe łączył wówczas z działalnością społeczną w Związku Strzeleckim i Związku Legionistów Polskich oraz działalnością polityczną w Bezpartyjnym Bloku Współpracy z Rządem[1]. W 1934, jako oficer pospolitego ruszenia pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Zamość. Posiadał przydział do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr II. Był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[15]. 1 stycznia 1935 zastąpił Mieczysława Łowińskiego na stanowisku dyrektora Miejskich Zakładów Opałowych w Warszawie[16][17]. W czasie II wojny światowej mieszkał w Krakowie i razem z żoną ukrywał kobietę z córką pochodzenia żydowskiego: Helenę i Julittę Odzynolskie[18]. Zmarł 25 października 1971 w Krakowie i został pochowany na cmentarzu wojskowym przy ul. Prandoty (kwatera LXXXII, rząd 13, miejsce 40)[19]. Był żonaty z Pelagią (1900–1987), z którą miał dwie córki: Irenę Aldonę Kopyto (1929–2024) i Aleksandrę (ur. 1932)[1][19]. Ordery i odznaczenia
Przypisy
Bibliografia
Information related to Adolf Bergel-Opala |
||||||||||||||||||||
.jpg){kind=small}
