|
จักรพรรดิโกะ-ชิรากาวะ
 จักรพรรดิโกะ-ชิรากาวะ (ญี่ปุ่น: 後白河天皇; โรมาจิ: Go-Shirakawa-tennō) เป็นจักรพรรดิญี่ปุ่นองค์ที่ 77 ตามลำดับการสืบราชสันตติวงศ์แบบดั้งเดิม แม้ว่าจะทรงครองราชย์อย่างเป็นทางการเพียง 3 ปีคือระหว่างปี 1155 ถึง 1158 แต่พระองค์ทรงรักษาอำนาจทางการเมืองไว้อย่างแข็งแกร่งผ่านระบบอินเซ (院政) เป็นเวลากว่า 37 ปี ทำให้พระองค์มีอิทธิพลต่อการเมืองญี่ปุ่นในยุคนั้นอย่างมาก อย่างไรก็ตาม นักวิชาการยังคงถกเถียงกันว่าการปกครองของพระองค์สามารถจัดอยู่ในระบบอินเซได้อย่างสมบูรณ์หรือไม่ เนื่องจากเหตุการณ์กบฏปีโฮเง็งได้ทำลายพระราชอำนาจของจักรพรรดิไปในระดับหนึ่ง[1] พระองค์ประสูติในฐานะพระราชโอรสองค์ที่ 4 ของจักรพรรดิโทบะ พระองค์สืบราชบัลลังก์สืบเนื่องมาจากการสวรรคตอย่างกระทันหันของพระอนุชาต่างพระราชมารดาคือจักรพรรดิโคโนเอะ และปกครองแบบการว่าราชการในวัดเป็นเวลา 34 ปี ในรัชสมัยของพระองค์ มีสงครามต่อเนื่อง เช่น กบฏปีโฮเง็ง กบฏปีเฮจิ และสงครามเก็มเป พระองค์เป็นจักรพรรดิพระองค์สุดท้ายที่มีพระราชอำนาจอย่างแท้จริง ก่อนที่ตำแหน่งโชกุนจะกลายเป็นหัวหน้ารัฐบาลที่แท้จริงของประเทศหลังจากที่พระองค์สวรรคตในปี 1192 จนถึงการฟื้นฟูเมจิในปี 1868 พระราชวงศ์จักรพรรดิโกะ-ชิระกะวะ เป็นพระราชโอรสลำดับที่สี่[2] ในจักรพรรดิโทะบะ จักรพรรดิองค์ที่ 74 กับพระนางฟุจิวะระ โนะ คิซะเนะ จักรพรรดินี
พงศาวลี
การขึ้นสู่ราชบัลลังก์จักรพรรดิโกะ-ชิระกะวะ ประสูติเมื่อ ค.ศ. 1127 เป็นพระโอรสองค์ที่ 4 ในอดีตจักรพรรดิโทะบะ และฟุจิวะระ โนะ โชชิ หรือพระพันปีไทเค็งมง-อิน ผู้เป็นธิดาของไดนะงงฟุจิวะระ คินซะเนะ มีพระนามว่า เจ้าชายมะซะฮิโตะ (雅仁親王) มีพระเชษฐาร่วมพระมารดาคือ พระจักรพรรดิซุโตะกุ เจ้าชายมะซะฮิโตะทรงเข้าพิธีเง็มปุกุเมื่อ ค.ศ. 1139 และอภิเษกสมรสกับมินะโมะโตะ โนะ อิชิ (源懿子) ประสูติพระโอรสองค์แรกคือ เจ้าชายโมะริฮิโตะ (守仁親王) เมื่อ ค.ศ. 1143 พระชายะอิชิสิ้นพระชนม์หลังประสูติพระโอรสไม่นาน ในเวลานั้นอำนาจปกครองของราชสำนักนครเฮอังเกียวอยู่ที่องค์อดีตพระจักรพรรดิโทะบะ ตามระบบอินเซ อดีตจักรพรรดิมีพระประสงค์จะให้พระโอรสที่ประสูติกับ ฟุจิวะระ โนะ นะริโกะ พระสนมองค์โปรดขึ้นเป็นจักรพรรดิ จึงทรงบังคับให้จักรพรรดิซุโตะกุ (ซึ่งทรงถูกกล่าวหาว่ามิใช่พระโอรสของจักรพรรดิโทะบะ แต่เป็นโอรสของจักรพรรดิชิระกะวะที่ทรงแอบมีความสัมพันธ์กับพระนางไทเค็งมง-อิน) สละราชบัลลังก์ใน ค.ศ. 1141 ให้แก่จักรพรรดิโคะโนะเอะอันประสูติแต่พระสนมนะริโกะ แต่จักรพรรดิโคะโนะเอะอยู่ในราชสมบัติได้สิบสามปี ก็สวรรคตลงใน ค.ศ. 1155 อดีตจักรพรรดิซุโตะกุทรงคาดหวังให้พระโอรสของพระองค์เองสืบทอดราชบัลลังก์ แต่ทว่าพระสนมนะริโกะได้เสนอให้พระโอรสบุญธรรมของพระนาง คือ เจ้าชายโมะริฮิโตะ พระโอรสของเจ้าชายมะซะฮิโตะซึ่งพระมารดาได้สิ้นพระชนม์ไปจึงไปเป็นโอรสบุญธรรมของสนมนะริโกะ แต่ทว่าเจ้าชายโมะริฮิโตะยังทรงพระเยาว์ จึงให้บิดาคือเจ้าชายมะซะฮิโดะขึ้นครองราชสมบัติไปก่อน เป็น จักรพรรดิโกะ-ชิระกะวะ เมื่อ ค.ศ. 1155 สงครามโฮเง็งและเฮจิอดีตจักรพรรดิซุโตะกุพิโรธมากที่พระองค์และพระโอรสถูกกีดกันจากราชสมบัติ จึงวางแผนก่อสงครามเพื่อยึดอำนาจคืนเมื่ออดีตจักรพรรดิโทะบะสวรรคตเมื่อ ค.ศ. 1156 โดยขอกำลังพลจากซะมุไรตระกูลมินะโมะโตะและตระกูลไทระ เกิดเป็นสงครามโฮเง็ง (保元の乱) โดยที่ฝ่ายของจักรพรรดิโกะ-ชิระกะวะ ได้รับการสนับสนุนจากคัมปะกุฟุจิวะระ โนะ ทะดะมิชิ และพระภิกษุชินเซ หรือฟุจิวะระ โนะ มิชิโนะริ ผู้ซึ่งได้ทำการติดต่อให้มินะโมะโตะ โนะ โยะชิโตะโมะ และ ไทระ โนะ คิโยะโมะริ มาเป็นผู้นำทัพฝ่ายของพระองค์ ผลคือฝ่ายของพระองค์เป็นฝ่ายชนะ อดีตจักรพรรดิซุโตะกุและพระโอรสทรงถูกเนรเทศ หลังจากสงครามโฮเง็ง การปกครองของราชสำนักเฮอังก็ตกอยู่ภายใต้อำนาจของพระภิกษุชินเซ จักรพรรดิโกะ-ชิระกะวะทรงสละราชบัลลังก์ให้พระโอรสเจ้าชายโมะริฮิโตะ ขึ้นครองราชย์เป็นจักรพรรดินิโจใน ค.ศ. 1158 และกุมอำนาจอยู่เบื้องหลังในฐานะอดีตพระจักรพรรดิตามระบบอินเซ แต่ทว่าจักรพรรดินิโจทรงไม่เต็มพระทัยที่จะให้บิดาของพระองค์ขึ้นมามีอำนาจเหนือพระองค์ จึงเกิดการแก่งแย่งอำนาจระหว่างอดีตจักรพรรดิโกะ-ชิระกะวะกับพระโอรส จนกระทั่ง ค.ศ. 1160 ชูนะงงฟุจิวะระ โนะ โนะบุโยะริ ร่วมมือกับมินะโมะโตะ โนะ โยะชิโตะโมะ ก่อการกบฏเพื่อล้มอำนาจพระภิกษุชินเซ ในเหตุการณ์ที่เรียกว่า สงครามเฮจิ (平治の乱) โยะชิโตะโมะยกทัพเข้ายึดพระราชวังกุมองค์จักรพรรดินิโจไว้ และยกทัพเข้าโจมตีตำหนักซันโจ (三条殿) อันเป็นที่ประทับของอดีตจักรพรรดิโกะ-ชิระกะวะ เข้าสังหารข้าราชบริพารของอดีตจักรพรรดิไปมากรวมถึงพระภิกษุชินเซด้วย แล้วจึงกุมองค์อดีตจักรพรรดิไว้ แต่ไทระ โนะ คิโยะโมะริ ได้ช่วยเหลือจักรพรรดิทั้งสองพระองค์ให้ทรงหลบหนีออกมาได้ และยกทัพเข้าต่อสู้กับฝ่ายตระกูลมินะโมะโตะจนได้รับชัยชนะ ความขัดแย้งกับไทระ โนะ คิโยะโมะริเมื่อ ค.ศ. 1161 อดีตจักรพรรดิโกะ-ชิระกะวะ ทรงรับไทระ โนะ ชิเงะโกะ (平滋子) น้องสะใภ้ของไทระ โนะ คิโยะโมะริ เข้ามาเป็นสนมองค์ใหม่ แล้วประสูติพระโอรสคือองค์ชายโนะริฮิโตะ (憲仁親王) ในขณะที่จักรพรรดินิโจทรงยังไม่มีพระโอรส จักรพรรดินิโจจึงทรงเกรงว่าอดีตจักรพรรดิจะให้องค์ชายโนะริฮิโตะเป็นผู้สืบทอดต่อจากพระองค์ ใน ค.ศ. 1164 จักรพรรดินิโจมีพระโอรสในที่สุด จึงทรงรีบสละราชบัลลังก์ให้แก่พระโอรสขึ้นครองราชย์เป็นจักรพรรดิโระกุโจ อดีตจักรพรรดินิโจสวรรคตในปีต่อมา ค.ศ. 1165 ด้วยความช่วยเหลือของคิโยะโมะริ อดีตจักรพรรดิโกะ-ชิระกะวะทรงให้จักรพรรดิโระกุโจสละราชสมบัติใน ค.ศ. 1168 แล้วมอบให้แก่องค์ชายโนะริฮิโตะ ขึ้นครองราชย์เป็นจักรพรรดิทะกะกุระ แผนผังจักรพรรดิญี่ปุ่น
อ้างอิง
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
