บ่อน้ำร้อน

บ่อน้ำร้อน หรือ พุน้ำร้อน (อังกฤษ: hot spring) เป็นสถานที่ที่มีน้ำร้อนจากใต้ดินเป็นน้ำที่พุ่งขึ้นมาผ่านตามช่องเปิดใต้พื้นดินที่มีโครงสร้างหลายลักษณะต่างกัน น้ำพุร้อนนั้นจะมีอุณหภูมิสูงกว่าน้ำที่ไม่มีการพุ่งขึ้นมา แต่ไหลมาขังอยู่ในแอ่งพื้นโลกเรียกว่า “บ่อน้ำร้อน”

ในประเทศไทยมีอยู่หลายแห่งด้วยกัน เช่น

• น้ำพุร้อนดอยสะเก็ด ตำบลป่าเมี่ยง อำเภอดอยสะเก็ด จังหวัดเชียงใหม่
• น้ำพุร้อนท่าปาบ้านทรายขาว (อุทยานแห่งชาติห้วยน้ำดัง) อำเภอปาย จังหวัดแม่ฮ่องสอน
• น้ำพุร้อนเทพพนม (อุทยานแห่งชาติออบหลวง) อำเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่
• น้ำพุร้อนป่าตึง หรือ น้ำพุร้อนห้วยหินฝน อำเภอแม่จัน จังหวัดเชียงราย
• น้ำพุร้อนโป่งกว๋าว อำเภอสะเมิง จังหวัดเชียงใหม่
• น้ำพุร้อนโป่งเดือดป่าแป๋ ตำบลป่าแป๋ อำเภอแม่แตง จังหวัดเชียงใหม่ - เป็นน้ำพุร้อนชนิด ไกเซอร์ (Geyser) ซึ่งน้ำร้อนจะพุ่งขึ้นมาจากชั้นหินอัคนี
• น้ำพุร้อนโป่งอ่าง บ้านโป่งอ่าง อำเภอเชียงดาว จังหวัดเชียงใหม่
• น้ำพุร้อนฝาง (อุทยานแห่งชาติดอยผ้าห่มปก) อำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่ - เป็นน้ำพุร้อนแบบไกเซอร์ มีความสูงประมาณ 30 เมตร
• น้ำพุร้อนแม่อุมลอง (อุทยานแห่งชาติสาละวิน) ขององค์การอุตสาหกรรมป่าไม้ อำเภอแม่สะเรียง จังหวัดแม่ฮ่องสอน
• น้ำพุร้อนสันกำแพง อำเภอแม่ออน จังหวัดเชียงใหม่ - เป็นน้ำพุร้อนชนิด ไกเซอร์ (Geyser) ซึ่งน้ำร้อนจะพุ่งขึ้นมาจากชั้นหินอัคนี
• น้ำพุร้อนสบโป่ง-แม่ขะจาน ตำบลแม่เจดีย์ใหม่ อำเภอเวียงป่าเป้า จังหวัดเชียงราย
• บ่อน้ำพุร้อนไทรงาม ตำบลแม่นาเติง อำเภอปาย จังหวัดแม่ฮ่องสอน
• บ่อน้ำพุร้อนธรรมชาติ 3 บ่อ ตำบลแม่เจดีย์ใหม่ ถนนสายเชียงราย-เชียงใหม่ หลักกิโลเมตรที่ 64-65 อำเภอเวียงป่าเป้า จังหวัดเชียงราย
• บ่อน้ำพุร้อนผาบ่อง ตำบลผาบ่อง อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน จังหวัดแม่ฮ่องสอน
• บ่อน้ำพุร้อนภูโคลน ตำบลหมอกจำแป่ อำเภอเมืองแม่ฮ่องสอน จังหวัดแม่ฮ่องสอน
• บ่อน้ำร้อนเกาะคา หรือ โป่งน้ำร้อนเกาะคา อำเภอเกาะคา จังหวัดลำปาง
• บ่อน้ำร้อนแจ้ซ้อน (อุทยานแห่งชาติแจ้ซ้อน) จังหวัดลำปาง - ไหลรวมกับธารน้ำเย็นทำให้เกิดเป็นน้ำอุ่น
• บ่อน้ำร้อนซับอุ่น อุทยานแห่งชาติภูซาง อำเภอภูซาง จังหวัดพะเยา
• บ่อน้ำร้อนท่าโต๋ (อุทยานแห่งชาติขุนขาน) อำเภอสะเมิง จังหวัดเชียงใหม่
• บ่อน้ำร้อนทิพย์ (อุทยานแห่งชาติแม่ยวมฝั่งซ้าย(รอเตรียมการจัดตั้ง)) อำเภอแม่สะเรียง จังหวัดแม่ฮ่องสอน
• บ่อน้ำร้อนผาเสริฐ ตำบลดอยฮาง อำเภอเมืองเชียงราย จังหวัดเชียงราย
• บ่อน้ำร้อนแม่จอก (อุทยานแห่งชาติเวียงโกศัย) อำเภอวังชิ้น จังหวัดแพร่
• บ่อน้ำร้อนเมืองแปง ตำบลเมืองแปง อำเภอปาย จังหวัดแม่ฮ่องสอน
• บ่อน้ำร้อนห้วยหมากเลี่ยม (อุทยานแห่งชาติลำน้ำกก(รอเตรียมการจัดตั้ง)) อำเภอเมือง จังหวัดเชียงราย
• บ่อน้ำร้อนหนองแห้ง ตำบลเมืองปอน อำเภอขุนยวม จังหวัดแม่ฮ่องสอน
• บ่อน้ำร้อนห้วยทรายขาว ตำบลทรายขาว อำเภอพาน จังหวัดเชียงราย

• น้ำพุร้อนไทยประจัน อำเภอปากท่อ จังหวัดราชบุรี
• น้ำพุร้อนแม่ภาษา ตำบลแม่กาษา อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก
• น้ำพุร้อนหนองหญ้าปล้อง ตำบลยางน้ำกลัดเหนือ อำเภอหนองหญ้าปล้อง จังหวัดเพชรบุรี
• บ่อน้ำพุร้อนโป่งกระทิง (อุทยานแห่งชาติเฉลิมพระเกียรติไทยประจัน) อำเภอบ้านคา จังหวัดราชบุรี
• บ่อน้ำร้อนธารน้ำบ่อคลึง ตำบลสวนผึ้ง อำเภอสวนผึ้ง จังหวัดราชบุรี - ไหลรวมกับธารน้ำเย็นทำให้เกิดเป็นน้ำอุ่น
• บ่อน้ำร้อนพาเจริญ (อุทยานแห่งชาติน้ำตกพาเจริญ) อำเภอพบพระ จังหวัดตาก
• บ่อน้ำร้อนวัดวังขนายทายิการาม ตำบลวังขนาย อำเภอท่าม่วง จังหวัดกาญจนบุรี
• บ่อน้ำร้อนห้วยน้ำนัก อำเภอพบพระ จังหวัดตาก
• บ่อนำร้อนหินตาด ตำบลหินดาด อำเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี

• น้ำพุร้อนน้ำแร่บ้านครู ตำบลพุขาม อำเภอวิเชียรบุรี จังหวัดเพชรบูรณ์
• น้ำพุร้อนบ้านสมอทอง ตำบลทองหลาง อำเภอห้วยคต จังหวัดอุทัยธานี
• บ่อน้ำพุร้อนพระร่วง(บึงสาป) ตำบลลานดอกไม้ อำเภอเมืองกำแพงเพชร จังหวัดกำแพงเพชร

• น้ำพุร้อน (อุทยานแห่งชาติแก่งกรุง) อำเภอวิภาวดี จังหวัดสุราษฎร์ธานี
• น้ำพุร้อนน้ำตกคลองท่อม บ้านบางคราม-บ้านบางเตียว อำเภอคลองท่อม จังหวัดกระบี่ - ไหลรวมกับธารน้ำเย็นทำให้เกิดเป็นน้ำอุ่น
• น้ำพุร้อนณัฐฐาวารี หมู่บ้านบางผึ้ง ตำบลโคกยาง อำเภอเหนือคลอง จังหวัดกระบี่
• บ่อน้ำพุร้อนถ้ำเขาพลู ตำบลสวนแตง อำเภอละแม จังหวัดชุมพร
• บ่อน้ำพุร้อนบ้านบ่อดาล ตำบลท้ายช้าง อำเภอเมืองพังงา จังหวัดพังงา
• บ่อน้ำร้อนกันตัง (วนอุทยานน้ำพุร้อนควนแคง) อำเภอกันตัง จังหวัดตรัง
• บ่อน้ำร้อนเขาชัยสน ตำบลเขาชัยสน อำเภอเขาชัยสน จังหวัดพัทลุง
• บ่อน้ำร้อนถ้ำตลอด บ้านถ้ำตลอด ตำบลเขาแดง อำเภอสะบ้าย้อย จังหวัดสงขลา
• บ่อน้ำร้อนท่าสะท้อน หรือ บ่อน้ำพุร้อนรัตนโกสัย ตำบลท่าสะท้อน อำเภอพุนพิน จังหวัดสุราษฎร์ธานี
• บ่อน้ำร้อนนากอ ตำบลอัยเยอร์เวง อำเภอเบตง จังหวัดยะลา
• บ่อน้ำร้อนบ้านพรรั้ง อำเภอเมือง จังหวัดระนอง
• บ่อน้ำร้อนเบตง อำเภอเบตง จังหวัดยะลา
• บ่อน้ำร้อนสวนรักษะวาริน (สวนสาธารณะรักษะวาริน) อำเภอเมืองระนอง จังหวัดระนอง
• บ่อน้ำร้อนหาดยาย (อุทยานแห่งชาติลำน้ำกระบุรี) อำเภอเมืองระนอง จังหวัดระนอง
• บ่อน้ำร้อนทุ่งนุ้ย อำเภอควนกาหลง จังหวัดสตูล

• Rincón de la Vieja รินคอน เดอ ลา เวียร์ย่า

ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้

ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้

• น้ำพุร้อนเรเดียม อุทยานแห่งชาติคูเทเน รัฐบริติชโคลัมเบีย

• Huanglong หวงโหลง (Yellow Dragon Mountain)

ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้

• El Tatio เอล ตาตีโอ

ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้

• Pamukkale ปามุกกาเล

ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้

• Rotorua โรโตรัว - ตั้งอยู่บนชายฝั่งของทะเลสาบโรโตรัว

ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้

• Valley of Geysers

ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้

• Fly Geysers น้ำพุร้อนบิน รัฐเนวาดา

ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้

ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้

• Dallol ดาลลอล

ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้

• Blue Lagoon บลูลากูน
• Geysers of Haukadalur
• Strokkur

ส่วนนี้รอเพิ่มเติมข้อมูล คุณสามารถช่วยเพิ่มข้อมูลส่วนนี้ได้

บ่อน้ำร้อนในภาษาญี่ปุ่นเรียก อนเซ็น(ออนเซ็น) (温泉) มักเกิดจากความร้อนใต้ดิน และใช้อาบน้ำ โดยเฉพาะการอาบน้ำสาธารณะ เช่น

• เกโระอนเซน จังหวัดกิฟุ
• โกระอนเซ็น จังหวัดคานางาวะ
• คะวะงุชิโคอนเซ็น จังหวัดยามานาชิ
• คาวะยูอนเซ็น จังหวัดฮกไกโด
• คินุงะวะอนเซ็น จังหวัดโทะจิงิ
• คุซัสสึอนเซ็น จังหวัดกุมมะ
• ชิบุอนเซ็น จังหวัดนางาโนะ
• เซ็งโงะกุฮะระอนเซ็น จังหวัดคานางาวะ
• โดโงะอนเซ็น จังหวัดโอกายามะ
• โทยะโกอนเซ็น จังหวัดฮกไกโด
• โนะโบะริเบะสึอนเซ็น จังหวัดฮกไกโด
• เบ็ปปุอนเซ็น จังหวัดโออิตะ
• ยุดะนะคะอนเซ็น จังหวัดนางาโนะ
• ยุฟุอินอนเซ็น จังหวัดโออิตะ
• อะกิอุอนเซ็น จังหวัดมิยางิ
• อะริมะอนเซ็น จังหวัดเฮียวโงะ
• อิบุซึกิออนเซน จังหวัดคาโงชิมะ
• ฮะโกเนะโควะคิเอนยูเนซัน จังหวัดคานางาวะ
• ฮะโกะเนะยุโมะโตะอนเซ็น จังหวัดคานางาวะ
• ฮิดะทะกะยะมะอนเซ็น จังหวัดกิฟุ

• Marjorie Gersh-Young (2007). Hot Springs and Hot Pools of the Southwest: Jayson Loam's Original Guide. Aqua Thermal Access. ISBN 1-890880-07-8.
• Marjorie Gersh-Young (2008). Hot Springs & Hot Pools Of The Northwest. Aqua Thermal Access. ISBN 1-890880-08-6