ทางหลวงสายเอเชีย

ป้ายทางหลวงสายเอเชีย ป้ายนี้ใช้ในทางหลวงเอเชียสาย 18

ทางหลวงสายเอเชีย (อังกฤษ: Asian Highway) หรือย่อเป็น AH เป็นโครงการความร่วมมือระหว่างประเทศในทวีปเอเชียและยุโรป และคณะกรรมการเศรษฐกิจและสังคมแห่งเอเชียและแปซิฟิก (เอสแคป) สหประชาชาติ เพื่อปรับปรุงระบบทางหลวงในเอเชีย เป็นหนึ่งในสามเสาหลักของโครงการการพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานด้านการขนส่งทางบกของทวีปเอเชีย อนุมัติโดยคณะกรรมการเอสแคป ในการประชุมครั้งที่ 48 ในปี ค.ศ. 1992 ซึ่งประกอบไปด้วย ถนนสายเอเชีย รถไฟสายทรานส์เอเชีย (TAR) และการอำนวยความสะดวกของโครงการการขนส่งทางบก ประเทศไทยรับผิดชอบจำนวน 12 สายทาง มีระยะทาง 6,731 กิโลเมตร ตั้งแต่ปี 2540 ^[1]

ข้อตกลงได้รับการลงนามโดยประเทศต่าง ๆ รวม 32 ประเทศ เพื่อให้ทางหลวงมีเส้นทางเชื่อมต่อกันข้ามทวีป รวมถึงเชื่อมต่อกับทวีปยุโรปอีกด้วย บางประเทศมีส่วนร่วมในโครงการทางหลวง ได้แก่ อินเดีย ศรีลังกา ปากีสถาน จีน ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ และบังกลาเทศ^[2] ส่วนใหญ่ของเงินทุนมาจากประเทศในเอเชียที่มีความเจริญก้าวหน้าทางเศรษฐกิจ เช่น ญี่ปุ่น อินเดีย และจีน ตลอดจนหน่วยงานระหว่างประเทศ เช่น ธนาคารพัฒนาเอเชีย

โครงการนี้มีจุดประสงค์เพื่อเพิ่มการใช้งานของทางหลวงที่มีอยู่ในทวีป แทนที่จะก่อสร้างทางหลวงสายใหม่ ยกเว้นในกรณีที่เส้นทางขาดหายไปในโครงข่าย ทำให้จำเป็นต้องมีการดำเนินการก่อสร้าง โดยในปัจจุบัน ทางหลวงสายเอเชียที่สร้างเสร็จและใช้การได้แล้วมีประมาณร้อยละ 80 ส่วนเส้นทางที่ยังใช้ไม่ได้ เช่น เส้นทางจากไทยผ่านพม่า และจากบังกลาเทศผ่านเนปาล ถ้าหากเส้นทางสายเอเชียสำเร็จเรียบร้อยตามโครงการที่เอสแคปได้วางไว้ ประชาชนในประเทศต่าง ๆ ก็จะสามารถเดินทางโดยรถยนต์ผ่านประเทศในเอเชีย และสามารถเข้าถึงประเทศในทวีปยุโรปได้

หมายเลขและป้ายสัญลักษณ์

รหัสหมายเลขทางหลวงขึ้นต้นด้วย "AH" มาจากคำว่า "ทางหลวงสายเอเชีย" และตามด้วยตัวเลขหนึ่งถึงสามตัว^[3] ทางหลวงหมายเลขหนึ่งตัวตั้งแต่ 1 ถึง 9 กำหนดใช้ในทางหลวงเอเชียสายหลัก ซึ่งเชื่อมต่อระหว่างภูมิภาคในทวีป^[3] หมายเลขสองและสามหลักกำหนดใช้ในเส้นทางภายในภูมิภาค รวมทั้งเชื่อมต่อระหว่างภูมิภาคที่ใกล้เคียง และทางหลวงที่มีอยู่ในประเทศสมาชิก^[3] รหัสหมายเลขจะแสดงด้วยอักษรละตินและตัวเลขฮินดู-อารบิก และสามารถใช้ป้ายนี้ควบคู่กับป้ายหมายเลขทางหลวงที่มีอยู่แล้วในประเทศ เหมือนกับระบบทางหลวงยุโรป^[3]

รูปแบบป้ายในปัจจุบันยังไม่ได้เป็นมาตรฐาน มีเพียงแต่ตัวอักษรและตัวเลขที่อยู่ในสีขาวหรือสีดำ แต่สีป้าย รูปร่าง และขนาดของป้ายมีหลากหลายลักษณะ ดังตัวอย่างที่ใช้กันทั่วไปจะใช้ป้ายสี่เหลี่ยมสีน้ำเงินกับตัวอักษรสีขาว (คล้ายกันกับป้ายทางหลวงออโตบาห์นของเยอรมนี) ส่วนรูปแบบอื่น ๆ เช่น ตัวอักษรขาวบนป้ายสีเขียว หรือตัวอักษรดำบนป้ายสีขาว^[2]^[4]^[3]

รายการเส้นทาง

สายประธาน

ทางหลวงเอเชียสายหลักที่มีเส้นทางข้ามทั้งทวีป กำหนดให้ใช้เลขหลักเดียว

หมายเลข	ระยะทาง (กิโลเมตร)	จุดเริ่มต้น	จุดสิ้นสุด
AH1	20,557	โตเกียว ประเทศญี่ปุ่น	Kapıkule ประเทศตุรกี (พรมแดนตุรกี–บัลแกเรีย)
AH2	13,177	เดนปาซาร์ จังหวัดบาหลี ประเทศอินโดนีเซีย	โคสราวี, ประเทศอิหร่าน
AH3	7,331	อูลัน-อูเด ประเทศรัสเซีย	ถังกู ประเทศจีน
AH3	7,331	เซี่ยงไฮ้ ประเทศจีน	เชียงราย ประเทศไทย และเชียงตุง ประเทศพม่า
AH4	6,024	โนโวซีบีสค์ ประเทศรัสเซีย	การาจี ประเทศปากีสถาน
AH5	10,380	เซี่ยงไฮ้ ประเทศจีน	Kapıkule ประเทศตุรกี (พรมแดนตุรกี–บัลแกเรีย)
AH6	10,475	ปูซาน ประเทศเกาหลีใต้	Krasnoye ประเทศรัสเซีย (พรมแดนรัสเซีย–เบลารุส)
AH7	5,868	เยคาเตรินบุร์ก ประเทศรัสเซีย	การาจี ประเทศปากีสถาน
AH8	4,718	Torfyanovka ประเทศรัสเซีย (พรมแดนรัสเซีย–ฟินแลนด์)	Bandar-e Emam Khomeyni ประเทศอิหร่าน

สายเอเชียตะวันออกเฉียงใต้

ทางหลวงสายเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ กำหนดให้ใช้หมายเลข 10-29 รวมทั้งหมายเลขสามหลัก 100-299 ซึ่งเป็นโครงข่ายทางหลวงอาเซียน กำหนดขึ้นเพิ่มเติมโดยสมาคมประชาชาติแห่งเอเชียตะวันออกเฉียงใต้^[5]^[6]

หมายเลข	ระยะทาง (กิโลเมตร)	จุดเริ่มต้น	จุดสิ้นสุด
AH11	1,588	เวียงจันทน์ ประเทศลาว	เมืองพระสีหนุ ประเทศกัมพูชา
AH12	1,195	นาเตย ประเทศลาว	บ้านหินกอง จังหวัดสระบุรี ประเทศไทย
AH13	730	เมืองไซ ประเทศลาว	นครสวรรค์ ประเทศไทย
AH14	2,077	ไฮฟอง ประเทศเวียดนาม	มัณฑะเลย์ ประเทศพม่า
AH15	566	วิญ ประเทศเวียดนาม	อุดรธานี ประเทศไทย
AH16	1,032	ดองฮา ประเทศเวียดนาม	ตาก ประเทศไทย
AH17	980	ดานัง ประเทศเวียดนาม	หวุงเต่า ประเทศเวียดนาม
AH18	1,042	หาดใหญ่ ประเทศไทย	ยะโฮร์–สิงคโปร์คอสเวย์ โจโฮร์บะฮ์รู ประเทศมาเลเซีย
AH19	459	นครราชสีมา ประเทศไทย	กรุงเทพมหานคร ประเทศไทย
AH25	2,549	บันดาอาเจะฮ์ ประเทศอินโดนีเซีย	เมรัก ประเทศอินโดนีเซีย
AH26	3,517	Laoag ประเทศฟิลิปปินส์	Zamboanga ประเทศฟิลิปปินส์
AH111		Loilem ประเทศพม่า	Thibaw ประเทศพม่า^[7]
AH112		Thaton ประเทศพม่า	Kawthaung ประเทศพม่า^[7]
AH121	458.5	มุกดาหาร ประเทศไทย	สระแก้ว ประเทศไทย
AH123		ทวาย ประเทศพม่า	บ้านหาดเล็ก จังหวัดตราด ประเทศไทย^[7]^[8]
AH131		หวุงอ๋าง ประเทศเวียดนาม	ท่าแขก ประเทศลาว
AH132		จังหวัดกว๋างหงาย ประเทศเวียดนาม	แขวงจำปาศักดิ์ ประเทศลาว
AH140		บัตเตอร์เวิร์ท ประเทศมาเลเซีย	Pasir Puteh ประเทศมาเลเซีย
AH141		พอร์ตกลัง ประเทศมาเลเซีย	กวนตัน ประเทศมาเลเซีย
AH142		Yong Peng ประเทศมาเลเซีย	Gambang ประเทศมาเลเซีย
AH143		Sengkang ประเทศสิงคโปร์	Senai ประเทศมาเลเซีย
AH150		Semantan รัฐซาราวัก ประเทศมาเลเซีย	Tawau รัฐซาบะฮ์ ประเทศมาเลเซีย

สายเอเชียตะวันออกและเอเชียตะวันออกเฉียงเหนือ

ทางหลวงสายเอเชียตะวันออกและเอเชียตะวันออกเฉียงเหนือ กำหนดให้ใช้หมายเลข 30-39 และ 300-399

หมายเลข	ระยะทาง (กิโลเมตร)	จุดเริ่มต้น	จุดสิ้นสุด
AH30	2,739	Ussuriysk ประเทศรัสเซีย	Chita ประเทศรัสเซีย
AH31	1,595	Belogorsk ประเทศรัสเซีย	ต้าเหลียน ประเทศจีน
AH32	3,748	Sonbong ประเทศเกาหลีเหนือ	Khovd, ประเทศมองโกเลีย
AH33	575	ฮาร์บิน ประเทศจีน	Tongjiang ประเทศจีน
AH34	1,033	Lianyungang ประเทศจีน	ซีอาน ประเทศจีน
AH368		เกาะเช็คแลปก๊ก ฮ่องกง	Sha Tin ฮ่องกง^{[ต้องการอ้างอิง]}
AH374		กว่างโจว ประเทศจีน	Kennedy Town ฮ่องกง^{[ต้องการอ้างอิง]}

สายเอเชียใต้

ทางหลวงสายเอเชียใต้ กำหนดให้ใช้หมายเลข 40-59

หมายเลข	ระยะทาง (กิโลเมตร)	จุดเริ่มต้น	จุดสิ้นสุด
AH41	948	Teknaf ประเทศบังกลาเทศ	Mongla ประเทศบังกลาเทศ
AH42	3,754	หลานโจว ประเทศจีน	Barhi ประเทศอินเดีย
AH43	3,024	อัคระ ประเทศอินเดีย	Matara ประเทศศรีลังกา
AH44	107	Dambulla ประเทศศรีลังกา	ตรินโคมาลี ประเทศศรีลังกา
AH45	2,030	โกลกาตา ประเทศอินเดีย	เบงคลูรู ประเทศอินเดีย
AH46	1,967	Hazira ประเทศอินเดีย	Howrah (โกลกาตา) ประเทศอินเดีย
AH47	2,057	ควาลิยัร ประเทศอินเดีย	เบงคลูรู ประเทศอินเดีย
AH48	90	Phuentsholing ประเทศภูฏาน	Changrabandha ประเทศอินเดีย (พรมแดนบังกลาเทศ–อินเดีย)
AH51	862	เปศวาร์ ประเทศปากีสถาน	เควตตา ประเทศปากีสถาน

สายเอเชียเหนือ เอเชียกลาง และเอเชียตะวันตกเฉียงใต้

ทางหลวงสายเอเชียเหนือ เอเชียกลาง และเอเชียตะวันตกเฉียงใต้ กำหนดให้ใช้หมายเลข 60-89

หมายเลข	ระยะทาง (กิโลเมตร)	จุดเริ่มต้น	จุดสิ้นสุด
AH60	2,151	ออมสค์ ประเทศรัสเซีย	Burubaital ประเทศคาซัคสถาน
AH61	4,158	Kashgar ประเทศจีน	พรมแดนระหว่างประเทศรัสเซียและประเทศยูเครน
AH62	2,722	เปียโตรปัฟล์ ประเทศคาซัคสถาน	มะซารีชะรีฟ ประเทศอัฟกานิสถาน
AH63	2,434	ซามารา ประเทศรัสเซีย	Guzar ประเทศอุซเบกิสถาน
AH64	1,666	เปียโตรปัฟล์ ประเทศคาซัคสถาน	Barnaul ประเทศรัสเซีย
AH65	1,250	Kashgar ประเทศจีน	Termez ประเทศอุซเบกิสถาน
AH66	995	พรมแดนระหว่างประเทศจีนและประเทศทาจิกิสถาน	Termez ประเทศอุซเบกิสถาน
AH67	2,288	Kuitun ประเทศจีน	Zhezkazgan ประเทศคาซัคสถาน
AH68	278	Jinghe ประเทศจีน	Ucharal ประเทศคาซัคสถาน
AH70	4,832	พรมแดนระหว่างประเทศยูเครนและประเทศรัสเซีย	บันดาร์อับบาส ประเทศอิหร่าน
AH71	426	Dilaram ประเทศอัฟกานิสถาน	Dashtak ประเทศอิหร่าน
AH72	1,147	เตหะราน ประเทศอิหร่าน	Bushehr ประเทศอิหร่าน
AH75	1,871	Tejen ประเทศเติร์กเมนิสถาน	Chabahar ประเทศอิหร่าน
AH76	986	Polekhumri ประเทศอัฟกานิสถาน	Herat ประเทศอัฟกานิสถาน
AH77	1,298	Djbulsarcj ประเทศอัฟกานิสถาน	มารี ประเทศเติร์กเมนิสถาน
AH78	1,076	อาชกาบัต ประเทศเติร์กเมนิสถาน	Kerman ประเทศอิหร่าน
AH81	1,143	Larsi ประเทศจอร์เจีย	Aktau ประเทศคาซัคสถาน
AH82	1,261	พรมแดนระหว่างประเทศรัสเซียและประเทศจอร์เจีย	Ivughli ประเทศอิหร่าน
AH83	172	Kazakh ประเทศอาเซอร์ไบจาน	เยเรวาน ประเทศอาร์มีเนีย
AH84	1,188	Doğubeyazıt ประเทศตุรกี	İçel ประเทศตุรกี
AH85	338	Refahiye ประเทศตุรกี	Merzifon ประเทศตุรกี
AH86	247	Askale ประเทศตุรกี	Trabzon ประเทศตุรกี
AH87	606	อังการา ประเทศตุรกี	อิซมีร์ ประเทศตุรกี

ระยะทางแต่ละประเทศ

โครงข่ายที่วางแผนไว้จะมีระยะทางทั้งหมด 140,479 กิโลเมตร (87,290 ไมล์)

ประเทศ	ระยะทาง (กิโลเมตร)	ระยะทาง (ไมล์)
อัฟกานิสถาน	4,247	2,639
อาร์มีเนีย	958	595
อาเซอร์ไบจาน	1,442	896
บังกลาเทศ	1,804	1,121
ภูฏาน	1	0.621
กัมพูชา	1,339	832
จีน	25,579	15,894
เกาหลีเหนือ	1,320	820
จอร์เจีย	1,154	717
ฮ่องกง ประเทศจีน	91	57
อินเดีย	11,432	7,104
อินโดนีเซีย	3,989	2,479
อิหร่าน	11,152	6,930
ญี่ปุ่น	1,200	746
คาซัคสถาน	13,189	8,195
คีร์กีซสถาน	1,695	1,053
ลาว	2,297	1,427
มาเลเซีย	4,006	2,489
มองโกเลีย	4,286	2,663
พม่า	3,003	1,866
เนปาล	1,321	821
ปากีสถาน	5,377	3,341
ฟิลิปปินส์	3,517	2,185
เกาหลีใต้	907	564
รัสเซีย	16,869	10,482
สิงคโปร์	19	12
ศรีลังกา	650	404
ทาจิกิสถาน	1,925	1,196
ไทย	5,112	3,176
ตุรกี	5,254	3,265
เติร์กเมนิสถาน	2,204	1,370
อุซเบกิสถาน	2,966	1,843
เวียดนาม	2,678	1,664

อ้างอิง

↑ https://www.doh.go.th/content/page/page/8103
↑ ^2.0 ^2.1 Kamat, Rahul The Great Asian Highway, Project Monitor website, 31 January 2005. Retrieved 2009-05-05
↑ ^3.0 ^3.1 ^3.2 ^3.3 ^3.4 Newswire เก็บถาวร 2010-01-12 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, Tourism Commission of the International Geographical Union website. Retrieved 2009-05-05;
↑ McCartan, Brian Roadblocks on the Great Asian Highway เก็บถาวร 2008-05-09 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, Asia Times website, 23 January 2008. Retrieved 2009-05-05;
↑ ASEAN logistics network map. Nihon Bōeki Shinkōkai. (2nd ed.). Tokyo: JETRO. 2009. ISBN 4822410684. OCLC 434492237.{{cite book}}: CS1 maint: others (ลิงก์)
↑ Master plan on ASEAN connectivity (PDF). ASEAN. Public Outreach and Civil Society Division. [Jakarta, Indonesia]: [ASEAN Secretariat, Public Outreach and Civil Society Division]. December 2010. p. 12. ISBN 9786028411622. OCLC 775662227. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2017-07-06. สืบค้นเมื่อ 2018-01-12.{{cite book}}: CS1 maint: others (ลิงก์)
↑ ^7.0 ^7.1 ^7.2 "Status of the Asian Highway in Member Countries | United Nations ESCAP". www.unescap.org (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2018-01-12.
↑ Master plan on ASEAN connectivity, 2025 (PDF). Jakarta. ISBN 9786026392022. OCLC 970396295. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2021-05-13. สืบค้นเมื่อ 2018-01-12.

[1] ttps://www.doh.go.th/content/page/page/8103

[Kamat-2] 2.0 ^2.1 Kamat, Rahul The Great Asian Highway, Project Monitor website, 31 January 2005. Retrieved 2009-05-05

[TCIGU-3] 3.0 ^3.1 ^3.2 ^3.3 ^3.4 Newswire เก็บถาวร 2010-01-12 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, Tourism Commission of the International Geographical Union website. Retrieved 2009-05-05;

[AsiaTimes-4] McCartan, Brian Roadblocks on the Great Asian Highway เก็บถาวร 2008-05-09 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน, Asia Times website, 23 January 2008. Retrieved 2009-05-05;

[5] ASEAN logistics network map. Nihon Bōeki Shinkōkai. (2nd ed.). Tokyo: JETRO. 2009. ISBN 4822410684. OCLC 434492237.{{cite book}}: CS1 maint: others (ลิงก์)

[6] Master plan on ASEAN connectivity (PDF). ASEAN. Public Outreach and Civil Society Division. [Jakarta, Indonesia]: [ASEAN Secretariat, Public Outreach and Civil Society Division]. December 2010. p. 12. ISBN 9786028411622. OCLC 775662227. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2017-07-06. สืบค้นเมื่อ 2018-01-12.{{cite book}}: CS1 maint: others (ลิงก์)

[ah-db-7] 7.0 ^7.1 ^7.2 "Status of the Asian Highway in Member Countries | United Nations ESCAP". www.unescap.org (ภาษาอังกฤษ). สืบค้นเมื่อ 2018-01-12.

[8] Master plan on ASEAN connectivity, 2025 (PDF). Jakarta. ISBN 9786026392022. OCLC 970396295. คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม (PDF)เมื่อ 2021-05-13. สืบค้นเมื่อ 2018-01-12.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]