สอาด เปี่ยมพงษ์สานต์

สอาด เปี่ยมพงศ์สานต์ (24 มิถุนายน พ.ศ. 2475 – 6 มกราคม พ.ศ. 2562) ชื่อเล่น เล็ก เป็นนักแสดง นักพากย์ ผู้เขียนบทโทรทัศน์ ผู้กำกับการแสดงชาวไทย จบการศึกษาจากมหาวิทยาลัยนิฮง กรุงโตเกียว ประเทศญี่ปุ่น ในสาขาวิชาการภาพยนตร์ ^[1] และวิชาโทรทัศน์จาก N.H.K. TV เมื่อ พ.ศ. 2498 แล้วก้าวสู่วงการโทรทัศน์ทันทีขณะมีอายุ 23 ปี ด้วยการชักชวนของ จำนง รังสิกุล

สะอาดเข้าเป็นพนักงานรุ่นบุกเบิกด้านการจัดรายการ ในปีแรกทำการของไทยทีวี ช่อง 4 บางขุนพรหม พร้อมกับปรากฏตัวบทพระเอกในละครทีวีเรื่องแรก ดึกเสียแล้ว ของอุษณา เพลิงธรรม ซึ่งมี เย็นจิตร สัมมาพันธ์ (ผู้ประกาศคนแรกในวันเปิดสถานี) เป็นนางเอก และ เทิ่ง สติเฟื่อง ร่วมแสดงครั้งแรกด้วยเช่นเดียวกัน^[2]

สะอาดเป็นนักแสดงนำในละครใหญ่หลายเรื่อง รวมทั้งพระเอกละครที่สร้างจากอุปรากรที่มีชื่อเสียงของโลก ไอด้า คู่กับนักแสดงรับเชิญ อ.ลาวัณย์ อุปอินทร์ (ดาวราย) แห่งคณะจิตรกรรม มหาวิทยาลัยศิลปากร ในช่วง พ.ศ. 2503–2504 ต่อมาสะอาดเดินทางไปญี่ปุ่นอีกครั้ง เพื่อศึกษาเพิ่มเติมด้านโทรทัศน์สีที่ K.R.T. เมืองโอซากะ พ.ศ. 2510

ในปี 2513 ร่วมแสดงภาพยนตร์เรื่อง โทน ซึ่งเป็นผลงานกำกับครั้งแรกของเปี๊ยก โปสเตอร์ รับบทเป็นตัวร้าย โดยถือเป็นภาพยนตร์ไทยแนวแปลกที่ผู้ร้ายข่มขืนนางเอกสำเร็จ

ด้วยหน้าตาที่เข้มดุทำให้มักได้รับบทร้ายในจอภาพยนตร์ ขณะที่ละครโทรทัศน์มักรับบทพระเอกและบทนำ นอกจากเป็นนักแสดง สะอาดยังเป็นผู้กำกับละครโทรทัศน์หลายเรื่อง

พ.ศ. 2532 สะอาดได้แสดงละครเรื่อง สุดแต่ใจจะไขว่คว้า รับบทเป็น พล พ่อที่รักลูกไม่เท่ากัน ละครประสบความสำเร็จมาก และทำให้เขาได้รับรางวัลโทรทัศน์ทองคำ สาขาสมทบชายยอดเยี่ยม

ชีวิตส่วนตัวสมรสกับนฤมล นิลวรรณ ที่พบรักจากการแสดงภาพยนตร์เรื่อง น้ำผึ้งขม เมื่อปี 2517

สะอาดถือเป็นนักแสดงอาวุโสที่คนในวงการให้การยอมรับนับถือเป็นอย่างมาก ทั้งในเรื่องการวางตัวและฝีมือการแสดง นอกจากนี้เขายังเคยเป็นกรรมการบริหารพรรคเสรีนิยม^[3]

สะอาด เปี่ยมพงศ์สานต์ ถึงแก่กรรมเมื่อวันอาทิตย์ที่ 6 มกราคม พ.ศ. 2562 เวลา 08.04 น. ที่ โรงพยาบาลวชิระ จากภาวะติดเชื้อในกระแสโลหิต สิริอายุ 86 ปี ^[4] มีพิธีพระราชทานน้ำหลวงอาบศพในบ่ายวันเดียวกันโดยมีพิศมัย วิไลศักดิ์ เป็นผู้แทนพระองค์พระบาทสมเด็จพระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว และมีพิธีพระราชทานเพลิงศพเมื่อวันที่ 2 มิถุนายน พ.ศ. 2562 ณ วัดพระศรีมหาธาตุวรมหาวิหาร

• ปราสาททราย (2512) รับบท เสือเดช
• เจ้าหญิง (2512) รับบท หลวงสรเดช
• โทน (2513) รับบท อิทธิพล
• วิมานสีทอง (2514) รับบท ทรวงทิพย์
• แม่ศรีไพร (2514) รับบท ประจัน
• แก้วขนเหล็ก (2514) รับบท เมฆินทร์
• เจ้าลอย (2515)
• น้ำผึ้งพระจันทร์ (2515) รับบท เสี่ยม้ง
• หัวใจป่า (2515) รับบท แอน
• ลูกชู้ (2515)
• ยอดหญิง (2515) รับบท ธาดา
• คุ้มนางฟ้า (2515)
• แม่อายสะอื้น (2515) รับบท พี่
• กล้าสิบทิศ (2515)
• รักต้องห้าม (2515) รับบท ชิงชัย
• กุหลาบไฟ (2516)
• มารรัก (2516)
• ดรุณีผีสิง (2516)
• บ้า (2516)
• แก้วตาขวัญใจ (2516)
• ตลาดอารมณ์ (2517) รับบท พิชิต
• น้ำผึ้งขม (2517) รับบท ปุริม พิษณุการ
• ทุ่งใหญ่อินทนนท์ (2517)
• อย่ารักฉัน (2517)
• อีสาน (2517) รับบท พิชิต
• มัจจุราชสีน้ำผึ้ง (2517) รับบท ปลัดวราห์
• เหยื่ออารมณ์ (2518) รับบท สัมพันธ์
• จำเลยสวาท (2518)
• ลูกผู้ชาย (2518)
• พยัคฆ์ร้ายไทยถีบ (2518)
• เผ็ด (2518) รับบท คชา ดอเลาะ
• นางเอก (2518)
• ขยะ (2519) รับบท นายกังวาล
• ชะตาชีวิต (2519)
• เสือกเกิดมาจน (2519) รับบท ปลัดสง่า
• ขุนศึก (2519) รับบท ขุนรามเดชะ
• ขยี้มือปืน (2520)
• แหกค่ายนรกเดียนเบียนฟู (2520)
• ห้าแฉก (2520) รับบท นายสดับ
• ลุย (2520) รับบท ปกาศิต จอมพลัง
• ชาติผยอง (2521) รับบท บรรพต
• สามร้อยยอด (2521) รับบท พายุ พุน้อย
• ฆ่าอย่างเดียว (2521) รับบท ขจร
• 2 พยัคฆ์ชาตินักสู้ (2521)
• เขาใหญ่ (2521)
• นักล่าผาทอง (2521) รับบท นิรันตร์
• มันส์เขาล่ะ (2521) รับบท สะอาด
• ตลกร้องไห้ (2522) รับบท สะอาด
• สายทิพย์ (2522)
• ผ่าปืน (2523) รับบท ชาตรี
• ขุนเดช (2523) รับบท เสี่ยเล็ก
• ดอกแก้ว (2523) รับบท หลวงมนูกิจธรรม
• 2 พยัคฆ์ (2523) รับบท เล่าชี
• ผีตาโบ๋ (2524) รับบท กำพล
• ขังแดง (2524) รับบท หัวหน้าเผด็จ
• สนับมือ (2524) รับบท บุญเลิศ (หัวหน้าองค์กรค้างคาวแดง)
• เด็ดหนวดพ่อตา (2524)
• สี่คิงส์ (2525)
• อินทรีบ้านดอน (2525)
• นักฆ่าขนตางอน (2525)
• ทอง ภาค 2 (2525) รับบท นายพลอินปา
• พยัคฆ์ร้าย 6 แผ่นดิน (2525) รับบท นายบุญรับ
• เกียรติศักดิ์ทหารเสือ (2526) รับบท จักรกฤษณ์
• พญายมพนมรุ้ง (2526)
• นักเลงตราควาย (2526)
• ผู้ใหญ่บ้านกลองยาว (2526)
• อีสาวบ้านไร่ (2526) รับบท พิสิทธิ์
• 7 พระกาฬ (2526) รับบท พ่อเลี้ยงแสน
• ดวงนักเลง (2526) รับบท สมภพ
• 100 เสน่หา (2527)
• เพชรตัดเพชร (2527) รับบท บอส
• เสือลากหาง (2527)
• นักร้องปืนโหด (2528) รับบท สะอาด
• ท่านชายกำมะลอ (2529) รับบท เสี่ยชิน
• พ่อจอมยวน แม่จอมยุ่ง (2529) รับบท ประกิต
• ขออยู่ถึงพรุ่งนี้ (2529)
• สะพานรักสารสิน (2530) รับบท โกฮวด
• อย่าบอกว่าเธอบาป (2530)
• ฆ่าปิดปาก (2530) รับบท อิทธิพล
• แม่จ๋าแม่ (2531)
• ยิ้มนิดคิดเท่าไหร่ (2532) (รับเชิญ)
• กอดคอกันแหวว (2536) (รับเชิญ)
• หอบรักมาห่มป่า (2537)
• ล่องจุ๊น ขอหมอนใบนั้นที่เธอฝันยามหนุน (2539) รับบท พ่อหัวหน้าโรงเรียน
• ลับแลคนมหัศจรรย์ (2540)
• สตางค์ (2543) รับบท เฉลิมฤทธิ์
• สุริโยไท (2544) รับบท พระยามหาเสนา
• 7 ประจัญบาน (2545) รับบท เสี่ยถนอม
• ชื่อชอบชวนหาเรื่อง (2546) รับบท พ่อเลี้ยงโพ
• The Legend of Suriyothai (2546) รับบท พระยามหาเสนา
• ขุนศึก (2546) รับบท พระยาศรีพิชัยสงคราม
• ความสุขของกะทิ (2553) รับบท ตา
• นาคปรก (2553) รับบท หลวงตาชื่น
• นางตะเคียน (2553) รับบท หลวงพ่อ
• ไพรดิบ (2557) รับบท ผู้เฒ่าหิน
• ตำนานสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ภาค ๖ อวสานหงสา (2558) รับบท มหาเถรเสียมเพียม
• พันท้ายนรสิงห์ (2558)
• รุ่นพี่ (2558) รับบท หมอเสนอ

• มารรัก (2516)
• ฆ่าอย่างเดียว (2521)

• เมียหลวง (2514) รับบท ดร.อนิรุทธ์
• สวรรค์เบี่ยง (2514)
• เพลิงบุญ (2514)
• น้ำผึ้งขม (2514) รับบท ปุริม
• อุบัติเหตุ (2514)
• วิมานไฟ (2515) รับบท ภุมเรศ
• จำเลยรัก (2517) รับบท หฤษฎ์
• สกาวเดือน (2521) รับบท วิสุทธิ์ ราชไมตรี
• น้ำเซาะทราย (2522) รับบท ทวยหาญ กาญจนสุรัตน์
• เชลยศักดิ์ (2522) รับบท รัฐมนตรีราชฤทธิ์
• ดงมนุษย์ (2523)
• บางระจัน (2523)
• เหยี่ยวราตรี (2523)
• ไฟรัก ไฟพยาบาท (2524)
• อาญารัก (2526)
• ห้องที่จัดไม่เสร็จ (2527)
• วิหคโสภา (2527)
• นายแพทย์สนุกสนาน (2528)
• กามนิต-วาสิฏฐี (2529) รับเชิญ
• อวสานของเซลส์แมน (2530)
• คลั่ง (2529 - 2530)
• ร้อยป่า (2531)
• ธิดาดาวดำ (2531)
• บริษัทจัดคู่ (2531)
• สายลับสองหน้า (2532)
• สงครามเงิน (2532) รับบท ฤทธา
• วิมานสังกะสี (2532)
• สุดแต่ใจจะไขว่คว้า (2532) รับบท พล
• วงศาคณาญาติ (2533)
• ขมิ้นกับปูน (2533) รับบท พระวิจิตรศิลปการ (ตระกูลจิตรการ)
• 3 หนุ่ม 3 มุม (2534)
• วนิดา (2534) รับบท นายดาว วงศ์วิบูลย์
• ชื่นชีวานาวี (2535) รับบท ผู้การธงรบ​ (ท่านนายพล)
• ไฟโชนแสง (2535)
• ฉุยฉาย (2536) รับบท ต่วน
• น้ำเซาะทราย (2536) รับบท พร้อม วิบูลย์สิน รับเชิญ
• สิ้นสวาท (2536)
• ปราสาทมืด (2537) รับบท ลุงมั่น
• สามหนุ่ม หลายมุม (2537)
• พินัยกรรมมรณะ (2538)
• พล นิกร กิมหงวน (2538)
• สะพานรุ้ง (ร้อยรสบทละคร) (2539)
• เงิน เงิน เงิน (2540) รับบท ขุนหิรัญ
• เรือนมยุรา (2540) รับบทเป็น ฟ้าฟื้น
• มัจจุราชติงต๊อง (2540)
• บุญตั้งไข่ (2540) รับบท เจ้าสัวปัง
• โรงแรมผี (2541) รับบทเป็น หลวงนฤบาลบุรีรักษ์
• หัวใจและไกปืน (2541) รับบท ลุงแหลม (ลุงของราเชนทร์
• จากฝันสู่นิรันดร (2541) รับบทเป็น ดร.กฤษณะ (รับเชิญ)
• รักสุดท้ายที่ปลายฟ้า (2542)
• คู่อันตรายดับเครื่องชน (2542)
• ลูกหว้า (2542)
• เสน่ห์นางงิ้ว (2542) รับบท ไชโย เกียรติกำจร
• ปัญญาชนก้นครัว (2542) รับบท คุณกิจจา รับเชิญ
• พลับพลึงสีชมพู (2542) รับเชิญ
• แค่เอื้อม (2543) รับบท พ่อเลี้ยงสุนทร
• มณีหยาดฟ้า (2543) รับบท ท่านปู่
• เศรษฐีตีนเปล่า (2544)
• ลูกทาส (2544) รับบท พระยาไชยากร
• เกมตัณหา (2544) รับบท สันติ
• กาเหว่าที่บางเพลง (2546) รับบท หลวงพ่อ
• ทีเด็ด ครูพันธุ์ใหม่จิตพิสัยเดือด (2546) (รับเชิญ)
• มหาเฮง (2546)
• กุหลาบเล่นไฟ (2546)
• ผี! วิญญาณและความผูกพัน ตอน ภาพปั้นเป็นเหตุ (2546)
• แหวนทองเหลือง (2547) รับบท กำนันปาน
• รัตตมณี ร.ศ.220 (2547)
• ภูแสนดาว (2547) รับบท ลุงเถียน
• เก่งไม่เก่งไม่เกี่ยว (2547)
• เหมราช (2548)
• คนนี้ล่ะพ่อเรา (2549)
• เหยื่อมาร (2549) รับบท เจ้าพระยามณีธรรมราชภักดี (เจ้าคุณสืบ)
• หมู่บ้านไกลปืนเที่ยง (2550)
• เมื่อดอกรักบาน (2550) รับเชิญ
• ตากสินมหาราช (2550) รับเชิญ
• ปมรัก รอยอดีต (2551) รับเชิญ
• สู่ฝันนิรันดร (2551) รับบท พระยาราชาเศรษฐี (ยุคอดีต)
• วายุภัคมนตรา (2553) รับบท หมอไสยดำ
• เชลยศักดิ์ (2553) รับบท เฒ่าเหมย
• ไฟอมตะ (2553) รับบท ปู่
• ในรอยรัก (2554) รับบท เจ้าสัวทศ
• อำแดงเหมือนกับนายริด (2555) รับบท สมภารวัดขนุน
• ทองเนื้อเก้า (2556) รับบท หลวงตาปิ่น
• มาลีเริงระบำ (2557) รับบท ปู่เชื้อ
• เขยใหญ่ สะใภ้เล็ก (2558) รับบท ปู่แสบ
• บ้านทรายทอง (2558) รับบท พระยาราชาพิพิธ (เจ้าคุณราชาพิพิธ)
• พันท้ายนรสิงห์ (2559)
• ส้มตำแฮมเบอร์เกอร์ (2559) รับบท หลวงตาผิว
• ละครเทิดพระเกียรติชุด ใต้ร่มพระบารมี เรื่อง แสงสุดท้าย (2559)
• เงินปากผี (2561) รับบท อ่ำ
• ริมฝั่งน้ำ (2561) รับบท ชาญชัย
• มนตรามหาเสน่ห์ (2562) รับบท พระยาศิลป์บรรเลงรมย์ (รับเชิญ)
• ด้ายแดง (2562) รับบท ซินแสอู่ (รับเชิญ)

• ดาวเรือง (2522)
• ผู้กองยอดรัก (2523)
• คุณผู้หญิง (2523)
• พล นิกร กิมหงวน (2523)
• ไฟรักไฟพยาบาท (2524)
• เมียหลวง (2524)
• ข้างหลังภาพ (2524)
• ปราสาทมืด (2525)
• สาวใช้คนใหม่ (2526)
• ผู้กองอยู่ไหน (2526)
• เขยบ้านนอก (2526)
• นางแมวป่า (2527)
• ตราไว้ในดวงจิต (2527)
• กตัญญูพิศวาส (2528)
• จำปูน (2532)
• ขุนศึก (2538)

• พ.ศ. 2551 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่สรรเสริญยิ่งดิเรกคุณาภรณ์ ชั้นที่ 4 จตุตถดิเรกคุณาภรณ์ (จ.ภ.)

• สอาด เปี่ยมพงษ์สานต์ ที่อินเทอร์เน็ตมูวีเดตาเบส