เทศบาลนครบุรีรัมย์

เทศบาลนครบุรีรัมย์
เทศบาลนคร
ถนนรมย์บุรียามเย็น พระสุภัทรบพิตรบนเขากระโดง ช้างอารีนา สวนรมย์บุรี โรงเรียนบุรีรัมย์พิทยาคม
คำขวัญ:  คูเมืองโบราณ ตำนานเล่าขาน อาหารเลิศรส งามงดประเพณี คนดีมีน้ำใจ
ทน.บุรีรัมย์ ที่ตั้งของเทศบาลนครบุรีรัมย์ แสดงแผนที่จังหวัดบุรีรัมย์ ทน.บุรีรัมย์ ทน.บุรีรัมย์ (ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ) แสดงแผนที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ทน.บุรีรัมย์ ทน.บุรีรัมย์ (ประเทศไทย) แสดงแผนที่ประเทศไทย
พิกัด: 14°59′39″N 103°06′08″E / 14.99417°N 103.10222°E / 14.99417; 103.10222
ประเทศ	ไทย
จังหวัด	บุรีรัมย์
อำเภอ	เมืองบุรีรัมย์
จัดตั้ง	• 14 กุมภาพันธ์ 2479 (ทม.บุรีรัมย์)  • 31 ตุลาคม 2567 (ทน.บุรีรัมย์)
พื้นที่
• ทั้งหมด	75.44 ตร.กม. (29.13 ตร.ไมล์)
ความสูง	163 เมตร (535 ฟุต)
ประชากร  (2566)[1]
• ทั้งหมด	23,364 คน
รหัส อปท.	04310102
สนามบิน	IATA: BFV – ICAO: VTUO ท่าอากาศยานบุรีรัมย์
ทางหลวง
ที่อยู่ สำนักงาน	ถนนรมย์บุรี ตำบลในเมือง อำเภอเมืองบุรีรัมย์ จังหวัดบุรีรัมย์ 31000
เว็บไซต์	www.buriramcity.go.th
ส่วนหนึ่งของสารานุกรมประเทศไทย

เทศบาลนครบุรีรัมย์ เป็นเทศบาลแห่งหนึ่งของจังหวัดบุรีรัมย์ ตั้งอยู่ในพื้นที่อำเภอเมืองบุรีรัมย์ ภายในเขตเทศบาลเป็นที่ตั้งของหน่วยงานการบริหาร สถานศึกษา สถานพยาบาล และสาธารณสุข ตลอดจนเป็นศูนย์กลางการคมนาคมของจังหวัดบุรีรัมย์

เทศบาลนครบุรีรัมย์เดิมมีฐานะเป็นเทศบาลเมืองบุรีรัมย์ซึ่งมีพื้นที่ครอบคลุมเพียงตำบลในเมืองทั้งตำบล รวม 6.0 ตารางกิโลเมตร (3,800 ไร่) แต่ต่อมาเมื่อวันที่ 31 ตุลาคม พ.ศ. 2567 ได้ขยายพื้นที่ครอบคลุมเพิ่มเติมถึงตำบลอิสาณทั้งตำบล และบางส่วนของตำบลเสม็ด (เฉพาะหมู่ที่ 9, 11, 13 และ 16) รวมทั้งหมด 75.44 ตารางกิโลเมตร (47,150 ไร่) และได้รับการเปลี่ยนแปลงฐานะเป็นเทศบาลนครไปพร้อมกัน นับเป็นเทศบาลนครแห่งที่ 6 ของภาคอีสาน

เทศบาลนครบุรีรัมย์จัดตั้งขึ้นครั้งแรกเป็นเทศบาลเมืองในชื่อ เทศบาลเมืองบุรีรัมย์ ตามพระราชกฤษฎีกาจัดตั้งเทศบาลเมืองบุรีรัมย์ จังหวัดบุรีรัมย์ ซึ่งตราขึ้นเมื่อวันที่ 11 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2479 ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร ซึ่งในขณะนั้นมีพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอาทิตย์ทิพอาภา, เจ้าพระยายมราช (ปั้น สุขุม) และพลเอก เจ้าพระยาพิชเยนทรโยธิน (อุ่ม พิชเยนทรโยธิน) เป็นคณะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์ และมีพระยาพหลพลพยุหเสนา (พจน์ พหลโยธิน) เป็นนายกรัฐมนตรี โดยได้ประกาศในราชกิจจานุเบกษาเมื่อวันที่ 14 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2479^[2]

ต่อมาเมื่อท้องถิ่นเจริญขึ้น มีชุมชนอยู่หนาแน่นทั้งในเขตและนอกเขตเทศบาลที่ต่อเนื่องกัน สมควรปรับปรุงเขตเทศบาลเสียใหม่ เพื่อขยายเขตให้เทศบาลได้ปกครองและทะนุบำรุงท้องถิ่น จึงได้ตราพระราชกฤษฎีกาเปลี่ยนแปลงเขตเทศบาลเมืองบุรีรัมย์ จังหวัดบุรีรัมย์ ลงวันที่ 30 เมษายน พ.ศ. 2504 ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร โดยมีจอมพล สฤษดิ์ ธนะรัชต์ เป็นนายกรัฐมนตรี ประกาศในราชกิจจานุเบกษาเมื่อวันที่ 9 พฤษภาคม พ.ศ. 2504 มีเนื้อที่รวม 6 ตารางกิโลเมตร ครอบคลุมพื้นที่ตำบลในเมืองทั้งหมด^[3]

ต่อมาในวันที่ 30 สิงหาคม พ.ศ. 2567 อนุทิน ชาญวีรกูล รองนายกรัฐมนตรีและรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย ได้ออกประกาศกระทรวงมหาดไทย 3 ฉบับ มีสาระสำคัญเกี่ยวกับการเปลี่ยนแนวเขตเทศบาลเมืองบุรีรัมย์ โดยยุบรวมเทศบาลตำบลอิสาณทั้งหมด รับโอนพื้นที่บางส่วนขององค์การบริหารส่วนตำบลเสม็ด และเปลี่ยนแปลงฐานะจากเทศบาลเมืองขึ้นเป็น เทศบาลนครบุรีรัมย์ มีผลตั้งแต่วันที่ 31 ตุลาคม^[4][5][6]

สภาพพื้นที่โดยทั่วไปมีลักษณะเป็นที่ราบมีความลาดเอียงเล็กน้อย จากทางทิศตะวันตกไปทางทิศตะวันออก และจากทิศเหนือไปทางทิศใต้ มีความสูงของพื้นที่อยู่เหนือระดับน้ำทะเลปานกลาง 163 เมตร เขตเทศบาลนครบุรีรัมย์มีอาณาเขตติดต่อกับเขตองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นข้างเคียงดังนี้

• ทิศเหนือ ติดต่อกับเขตเทศบาลเมืองชุมเห็ดและเขตองค์การบริหารส่วนตำบลบ้านยาง (อำเภอเมืองบุรีรัมย์)
• ทิศตะวันออก ติดต่อกับเขตองค์การบริหารส่วนตำบลห้วยราช เขตองค์การบริหารส่วนตำบลสนวน (อำเภอห้วยราช) และเขตองค์การบริหารส่วนตำบลสวายจีก (อำเภอเมืองบุรีรัมย์)
• ทิศใต้ ติดต่อกับเขตองค์การบริหารส่วนตำบลสะแกซำ เขตองค์การบริหารส่วนตำบลเสม็ด เขตเทศบาลตำบลบ้านบัว และเขตองค์การบริหารส่วนตำบลกระสัง (อำเภอเมืองบุรีรัมย์)
• ทิศตะวันตก ติดต่อกับเขตเทศบาลตำบลหนองตาด (อำเภอเมืองบุรีรัมย์)

สภาพอากาศทั่วไป แบ่งออกเป็น 3 ฤดู

• ฤดูร้อน เริ่มตั้งแต่กลางเดือนกุมภาพันธ์เป็นต้นไป จนถึงกลางเดือนพฤษภาคม
• ฤดูฝน เริ่มตั้งแต่เดือนพฤษภาคมเป็นต้นไป จนถึงเดือนตุลาคม
• ฤดูหนาว เริ่มตั้งแต่เดือนตุลาคมเป็นต้นไป จนถึงเดือนกุมภาพันธ์

จำนวนประชากรในเทศบาลนครบุรีรัมย์ ตามสถิติการทะเบียนราษฎรเมื่อเดือนตุลาคม พ.ศ. 2567 มีจำนวนรวมทั้งหมด 50,632 คน แบ่งออกตามพื้นที่เดิมก่อนการเปลี่ยนแปลงฐานะได้ดังนี้^[7]

• เทศบาลเมืองบุรีรัมย์เดิม จำนวน 22,887 คน
• เทศบาลตำบลอิสาน จำนวน 22,097 คน
• หมู่บ้านที่เคยอยู่ในองค์การบริหารส่วนตำบลเสม็ด
  • หมู่ที่ 9 จำนวน 1,305 คน
  • หมู่ที่ 11 จำนวน 1,440 คน
  • หมู่ที่ 13 จำนวน 1,810 คน
  • หมู่ที่ 16 จำนวน 1,093 คน

• 
  ย่านใจกลางเมืองบุรีรัมย์
• 
  ชุมชนละลม

การจัดการศึกษาในเขตเทศบาลนครบุรีรัมย์ มีตั้งแต่ระดับก่อนประถมศึกษาจนถึงระดับอุดมศึกษา

• ระดับก่อนประถมศึกษา 4 แห่ง
• ระดับก่อนประถมศึกษาและระดับประถมศึกษา 10 แห่ง
• ระดับก่อนประถมศึกษา ประถมศึกษาและระดับมัธยมศึกษา (โรงเรียนขยายโอกาส) 3 แห่ง
• ระดับมัธยมศึกษา โรงเรียนสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน 2 แห่ง คือ โรงเรียนบุรีรัมย์พิทยาคม และ โรงเรียนภัทรบพิตร
• ระดับมัธยมศึกษา โรงเรียนสังกัดเทศบาลนคร 3 แห่ง คือ โรงเรียนเทศบาล 1 บุรีราษฎร์ดรุณวิทยา โรงเรียนเทศบาล 2 อิสาณธีรวิทยาคาร และโรงเรียนเทศบาล 3 เมืองบุรีรัมย์
• ระดับมัธยมศึกษาโรงเรียนสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาเอกชน 2 แห่ง คือ โรงเรียนอิสาณโกศลศึกษา และโรงเรียนฮั่วเคี้ยวบุรีรัมย์
• ระดับวิทยาลัยมีสถานศึกษาสังกัดสำนักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา 4 แห่ง คือ วิทยาลัยเทคนิคบุรีรัมย์ วิทยาลัยสารพัดช่างบุรีรัมย์ โรงเรียนเบญจเทคโน และวิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยีบุรีรัมย์
• โรงเรียนพระปริยัติธรรม 3 แห่ง คือ โรงเรียนพระปริยัติธรรมวัดกลางวพระอารามหลวง โรงเรียนพระปริยัติธรรมวัดอิสาณ และโรงเรียนพระปริยัติธรรมวัดธรรมธีราราม
• ระดับมหาวิทยาลัย 2 แห่ง คือ มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์ และ มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

การสาธารณสุขในเขตเทศบาลนครบุรีรัมย์ มีดังนี้

• โรงพยาบาลบุรีรัมย์ สังกัดกระทรวงสาธารณสุข ขนาด 750 เตียง^{[8][ต้องการแหล่งอ้างอิงดีกว่านี้]}
• ศูนย์บริการสาธารณสุขเทศบาลเมืองบุรีรัมย์
• คลินิกเอกชน จำนวน 65 แห่ง^{[9] [ต้องการแหล่งอ้างอิงดีกว่านี้]}
• ศูนย์บริการแพทย์แผนไทย^{[9] [ต้องการแหล่งอ้างอิงดีกว่านี้]}
• คลินิกบริการสาธารณสุขของสำนักงานสาธารณสุขจังหวัด^{[9] [ต้องการแหล่งอ้างอิงดีกว่านี้]}

• ที่ทำการไปรษณีย์โทรเลข 2 แห่ง
• องค์การโทรศัพท์แห่งประเทศไทย (ทศท.)
• การสื่อสารแห่งประเทศไทย (กสท.)
• สถานีวิทยุกระจายเสียง/สถานีวิทยุโทรทัศน์ในพื้นที่
  • สถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย ระบบ เอ.เอ็ม. ตั้งอยู่ที่ถนนนิวาส ข้างโรงเรียนบุรีรัมย์พิทยาคม ตำบลในเมือง อำเภอเมืองบุรีรัมย์ จังหวัดบุรีรัมย์
  • สถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย ระบบ เอฟ.เอ็ม. ตั้งอยู่ที่ถนนจิระตรงข้ามมหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์ ตำบลในเมือง อำเภอเมืองบุรีรัมย์ จังหวัดบุรีรัมย์
  • ระบบเสียงตามสายหรือหอกระจายข่าวในพื้นที่ให้บริการได้ครอบคลุมร้อยละ 80 ของพื้นที่

เทศบาลนครบุรีรัมย์อยู่ในเขตบริการน้ำประปาของสำนักงานการประปาส่วนภูมิภาค ซึ่งมีจำนวนครัวเรือนที่ใช้น้ำประปาในเขตเทศบาลฯ ประปาในเขตเทศบาลฯ ประมาณ 21,084 ครัวเรือน มีห้วยจระเข้มาก และห้วยชุมเห็ดเป็นแหล่งน้ำดิบที่ใช้ผลิตน้ำประปาและมีห้วยตลาดเป็นแหล่งน้ำดิบสำรอง

ในเขตเทศบาลนครบุรีรัมย์ มีจำนวนครัวเรือนที่ใช้ไฟฟ้าประมาณ 21,084 ครัวเรือน คิดเป็น พื้นที่ที่ให้บริการไฟฟ้า 100% ของพื้นที่ทั้งหมด

เทศบาลนครบุรีรัมย์สามารถเดินทางติดต่อกับจังหวัดต่าง ๆ ที่อยู่ใกล้เคียงและติดต่อกันภายในจังหวัดได้สะดวกทั้งทางรถยนต์ รถไฟ และทางเครื่องบิน

เทศบาลนครบุรีรัมย์อยู่ห่างจากกรุงเทพมหานคร โดยทางรถยนต์ประมาณ 384 กิโลเมตร ทางรถไฟประมาณ 376 กิโลเมตร และห่างจากเมืองหลักที่อยู่ใกล้เคียงดังนี้

• เทศบาลเมืองสุรินทร์: 50 กิโลเมตร
• เทศบาลนครนครราชสีมา: 130 กิโลเมตร
• เทศบาลเมืองมหาสารคาม: 145 กิโลเมตร
• เทศบาลนครขอนแก่น: 200 กิโลเมตร
• เทศบาลเมืองสระแก้ว: 230 กิโลเมตร

สถานีรถไฟบุรีรัมย์ เป็นศูนย์กลางการคมนาคมทางตอนเหนือของเมือง เชื่อมต่อกับรถไฟของการรถไฟแห่งประเทศไทย ให้บริการรับส่งผู้โดยสารจากบุรีรัมย์สู่พื้นที่อื่น ๆ ของตัวจังหวัด และภาคอีสาน ทั้งรถไฟด่วนและรถไฟธรรมดา อาทิเช่น รถไฟสายสถานีกลางกรุงเทพอภิวัฒน์–อุบลราชธานี, นครราชสีมา–อุบลราชธานี, กรุงเทพ (หัวลำโพง)–สุรินทร์ ในช่วงเทศกาลปีใหม่ และสงกรานต์ จะมีรถไฟสายกรุงเทพ–อุบลราชธานี และกรุงเทพ–ศรีสะเกษ เปิดเดินรถเพิ่มอีกหลายขบวน

ในเขตเทศบาลมีถนนเป็นเส้นทางคมนาคมหลักโดยส่วนใหญ่เป็นถนนคอนกรีตเสริมเหล็ก และถนนแอสฟัลท์ติส ถนนสายสำคัญในตัวเมือง อาทิเช่น ถนนธานี, ถนนรมย์บุรี, ถนนปลัดเมือง, ถนนจิระ, ถนนสุนทรเทพ, ถนนนิวาศ

สถานีขนส่งผู้โดยสารจังหวัดบุรีรัมย์ เป็นศูนย์กลางการคมนาคมของเมือง ให้บริการรถโดยสารในหลายเส้นทาง อาทิเช่น สายกรุงเทพ–บุรีรัมย์, กรุงเทพ–อุบลราชธานี, กรุงเทพ–สุรินทร์, กรุงเทพ–ศรีสะเกษ, บุรีรัมย์–นางรอง, บุรีรัมย์–นครราชสีมา รถประจำทางในเมืองบุรีรัมย์ คือ รถสองแถว สายสีชมพู ให้บริการในสองเส้นทาง (สายตลาดเทศบาล-เขากระโดง และสายบ้านบัว) ในอดีตเคยมีรถโดยสารประจำทางวิ่งในตัวเมือง แต่ได้ยกเลิกและเปลี่ยนมาเป็นรถสองแถวแทน

ท่าอากาศยานบุรีรัมย์ หรือ สนามบินบุรีรัมย์ เป็นสนามบินที่ตั้งอยู่ใกล้เมืองบุรีรัมย์มากที่สุด ตั้งอยู่ที่อำเภอสตึก จังหวัดบุรีรัมย์ ห่างจากตัวเมือง 34 กิโลเมตร ทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือ สายการบินที่ให้บริการคือ นกแอร์ และไทยแอร์เอเชีย เปิดทำการทุกวัน

โรงงานอุตสาหกรรม มี 6 แห่ง ได้แก่

1. บริษัท ศิลาชัย (1991) จำกัด ตั้งอยู่หมู่ที่ 4 ตำบลอิสาณ
2. บริษัท สมบูรณ์ จำกัด ตั้งอยู่หมู่ที่ 4 ตำบลอิสาณ
3. หิดลาด จำกัด ตั้งอยู่หมู่ที่ 13 ตำบลอิสาณ
4. บริษัท แอดเดอร์รานท์ไทย จำกัด ตั้งอยู่หมู่ที่ 14 ตำบลอิสาณ
5. บริษัท สรรไท ซุปเปอร์เทค จำกัด ตั้งอยู่ที่ 999 หมู่ที่ 9 บ้านโคกใหญ่ ตำบลเสม็ด
6. บริษัท สยามเทคนิคคอนกรีต จำกัด ตั้งอยู่ที่ 333 หมู่ที่ 16 บ้านศิลาทอง ตำบลเสม็ด

• มหาวิทยาลัยราชภัฏบุรีรัมย์
• มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย
• วิทยาลัยเทคนิคบุรีรัมย์
• โรงเรียนบุรีรัมย์พิทยาคม
• โรงเรียนภัทรบพิตร
• โรงเรียนโสภณวรวัฒน์วิทยา
• โรงเรียนอนุบาลบุรีรัมย์
• โรงเรียนฮั่วเคี้ยวบุรีรัมย์
• โรงเรียนเสนศิริอนุสรณ์
• โรงเรียนบ้านโคกสะอาดวิทยาคาร
• โรงเรียนบ้านโคกวัด
• โรงเรียนคงชัยสิทธิ์วิทยา
• โรงเรียนประกาศธรรมคุณวิทยา
• โรงเรียนเบญจเทคโน
• วิทยาลัยเกษตรและเทคโนโลยีบุรีรัมย์
• โรงเรียนเทศบาล 1 บุรีราษฎร์ดรุณวิทยา
• โรงเรียนเทศบาล 2 อิสาณธีรวิทยาคาร
• โรงเรียนเทศบาล 3 เมืองบุรีรัมย์
• โรงพยาบาลบุรีรัมย์
• โรงพยาบาลค่ายสมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึก
• กองบัญชาการมณฑลทหารบกที่ 26
• สถานีตำรวจภูธรเมืองบุรีรัมย์
• กองบังคับการตำรวจภูธรจังหวัดบุรีรัมย์
• สถานีดับเพลิงเทศบาลเมืองบุรีรัมย์
• สระว่ายน้ำ องค์การบริหารส่วนจังหวัดบุรีรัมย์
• ห้องสมุดประชาชนจังหวัดบุรีรัมย์
• สวนสาธารณะรมย์บุรี
• คลองละลม (ตั้งอยู่กลางเมืองบุรีรัมย์มีลักษณะเป็นรูปวงรี แบ่งเป็น 6 ส่วนหรือ 6 ลูก)
• วัดกลางพระอารามหลวง
• ทวีกิจ พลาซ่า
• ตลาดไนท์บาซาร์
• ตลาดสดเทศบาลเมืองบุรีรัมย์
• สถานีขนส่งผู้โดยสารจังหวัดบุรีรัมย์
• สถานีรถไฟบุรีรัมย์
• สถานบันเทิงย่านตะวันแดง
• ช้างอารีนา
• ช้าง อินเตอร์เนชั่นแนล เซอร์กิต
• อ่างเก็บน้ำห้วยจรเข้มาก
• ศาลากลางจังหวัดบุรีรัมย์
• สำนักงานขนส่งจังหวัดบุรีรัมย์
• องค์การบริหารส่วนจังหวัดบุรีรัมย์
• สนามกีฬา องค์การบริหารส่วนจังหวัดบุรีรัมย์
• กองกำกับการตรวจคนเข้าเมืองจังหวัดบุรีรัมย์
• สำนักงานประกันสังคมจังหวัดบุรีรัมย์
• สำนักงานพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์จังหวัดบุรีรัมย์
• แขวงทางหลวงบุรีรัมย์
• วนอุทยานภูเขาไฟกระโดง
• เขตห้ามล่าสัตว์ป่าภูเขาไฟกระโดง
• “พระสุภัทรบพิตร” พระพุทธรูปองค์ใหญ่คู่เมืองบุรีรัมย์ประดิษฐานอยู่บนยอดเขากระโดง

• 
  สระว่ายน้ำขององค์การบริหารส่วนจังหวัดบุรีรัมย์
• 
  สวนรมย์บุรี
• 
  สถานบันเทิง ย่านตะวันแดง

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ เทศบาลนครบุรีรัมย์

• เว็บไซต์เทศบาลนครบุรีรัมย์