พระตีรณสารวิศวกรรม (ตรี ตีรณสาร)

อำมาตย์โท พระตีรณสารวิศวกรรม (ตรี ตีรณสาร) ม.ว.ม., ป.ช., ท.จ.ว.
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ
ดำรงตำแหน่ง 17 กันยายน พ.ศ. 2488 – 31 มกราคม พ.ศ. 2489
นายกรัฐมนตรี	หม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช
ก่อนหน้า	ทวี บุณยเกตุ
ถัดไป	ตนเอง
ดำรงตำแหน่ง 31 มกราคม – 24 มีนาคม พ.ศ. 2489
นายกรัฐมนตรี	พันตรี ควง อภัยวงศ์
ก่อนหน้า	ตนเอง
ถัดไป	เดือน บุนนาค
รัฐมนตรี
ดำรงตำแหน่ง 31 สิงหาคม – 17 กันยายน พ.ศ. 2488
นายกรัฐมนตรี	ทวี บุณยเกตุ
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	1 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2441 อำเภอสัมพันธวงศ์ เมืองพระนคร
เสียชีวิต	8 เมษายน พ.ศ. 2516 (75 ปี) โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์
เชื้อชาติ	ไทย
คู่สมรส	คุณหญิงประไพ ตีรณสารวิศวกรรม
บุตร	6 คน
บุพการี	หล่อ ศรีศุข (บิดา) พ่วง ศรีศุข (มารดา)
อาชีพ	ครู อาจารย์ วิศวกร
วิชาชีพ	ข้าราชการพลเรือน

อำมาตย์โท พระตีรณสารวิศวกรรม นามเดิม ตี๋ ศรีสุข (1 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2441 – 8 เมษายน พ.ศ. 2516) ปลัดกระทรวงธรรมการและกระทรวงศึกษาธิการ^[1] ปลัดกระทรวงอุตสาหกรรม รัฐมนตรี รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ นายกสภาจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย^[2] นายกสภามหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์^[3] อุปนายกผู้อำนวยการสภากาชาดไทย^[4] และสมาชิกวุฒิสภา^[5][6]

พระตีรณสารวิศวกรรม เดิมชื่อว่า ตี๋ ศรีศุข เกิดเมื่อวันที่ 1 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2440 (นับแบบปัจจุบัน พ.ศ. 2441) ที่อำเภอสัมพันธวงศ์ เมืองพระนคร เป็นบุตรของนายหล่อ และนางพ่วง ศรีศุข พระตีรณสารวิศวกรรม ถึงแก่อนิจกรรมเมื่อวันที่ 8 เมษายน พ.ศ. 2516 เวลา 08.00 น. ด้วยโรคหัวใจวาย ที่โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์

พระตีรณสารวิศวกรรมเริมการศึกษาขั้นต้นที่โรงเรียนวัดสัมพันธวงศ์ ต่อมาที่โรงเรียนวัดประทุมคงคา โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัยตามลำดับ จนจบมัธยมปีที่ 8 เมื่อ พ.ศ. 2457 ก็เดินทางไปศึกษาต่อ ณ ประเทศอังกฤษ ที่ มหาวิทยาลัยแมนเชสเตอร์ ได้วุฒิทางวิศวกรรมศาสตร์ (เครื่องกล) ในพ.ศ. 2463

เริ่มรับราชการที่ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย สังกัดกระทรวงธรรมการ ตำแหน่งอาจารย์คณะวิศวกรรมศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เป็นระยะเวลา 3 ปี คือ ตั้งแต่วันที่ 23 เมษายน พ.ศ. 2467 จนถึงวันที่ 9 มกราคม พ.ศ. 2470 โดยมีหน้าที่ความรับผิดชอบในด้านการสอน เป็นอนุศาสก(ตำแหน่งอาจารย์ผู้ควบคุมดูแลนิสิตในหอพัก) หอพักนิสิตชาย และเป็นบรรยเวกษก์ (ตำแหน่งอาจารย์ผู้มีหน้าที่ดูแลสโมสรนิสิตจุฬาฯ หรือ สจม.)^[7] แห่งสโมสรนิสิตจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ตั้งแต่ พ.ศ. 2468 จนถึง พ.ศ. 2470

ต่อมารับราชการที่โรงเรียนวชิราวุธวิทยาลัย (สังกัดกระทรวงธรรมการ) ในตำแหน่งอาจารย์ ระยะเวลา 2 ปี ตั้งแต่ 10 มกราคม พ.ศ. 2470 ถึง 7 พฤษภาคม พ.ศ. 2472 โดยมีหน้าที่ความรับผิดชอบในด้านการสอน และเป็นผู้กำกับคณะตีรณสาร (ปัจจุบันเรียกคณะพญาไท)

หลังจากนั้นได้รับราชการที่กระทรวงธรรมการ ตำแหน่งเลขานุการกระทรวง ระยะเวลา 4 ปี ตั้งแต่ 6 พฤษภาคม พ.ศ. 2472 ถึง 11 พฤษภาคม พ.ศ. 2476 โดยมีหน้าที่ความรับผิดชอบช่วยงานของเสนาบดี เช่น งานการประชุมผู้บริหารระดับสูงของกระทรวง งานประชาสัมพันธ์ งานติดต่อ ฯลฯ

รับราชการที่กระทรวงธรรมการ ตำแหน่งผู้ทำการแทนหัวหน้ากองสารบรรณ กรมปลัดกระทรวงระยะเวลา 1 ปี ตั้งแต่ 12 กรกฎาคม พ.ศ. 2476 ถึง 10 เมษายน พ.ศ. 2477

รับราชการที่กระทรวงธรรมการและกระทรวงศึกษาธิการ ตำแหน่งปลัดกระทรวงระยะเวลา 10 ปี ตั้งแต่ 19 เมษายน พ.ศ. 2477 ถึง 2 กันยายน พ.ศ. 2486 และ 10 สิงหาคม พ.ศ. 2487 ถึง 31 สิงหาคม พ.ศ. 2488

รับราชการที่กระทรวงอุตสาหกรรม ตำแหน่งปลัดกระทรวงระยะเวลา 1 ปี ตั้งแต่ 3 กันยายน พ.ศ. 2488 ถึง 10 มีนาคม พ.ศ. 2489

พระตีรณสารวิศวกรรม ดำรงตำแหน่ง รัฐมนตรี ในพ.ศ. 2488 ในคณะรัฐมนตรี คณะที่ 12 สมัยทวี บุณยเกตุเป็นนายกรัฐมนตรี^[8] และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ระหว่างปี พ.ศ. 2488 - พ.ศ. 2489 ใน คณะรัฐมนตรี คณะที่ 13^[9] สมัยหม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมชเป็นนายกรัฐมนตรี และ คณะรัฐมนตรี คณะที่ 14 สมัยพันตรี ควง อภัยวงศ์เป็นนายกรัฐมนตรี^[10]

พระตีรณสารวิศวกรรม ยังดำรงตำแหน่งสมาชิกวุฒิสภา ชุดที่ 2 และ 3 ระหว่างปี พ.ศ. 2490 ถึง พ.ศ. 2515

• อุปนายกผู้อำนวยการสภากาชาดไทย พ.ศ. 2507 - 2512
• นายกสภาจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย พ.ศ. 2488 - 2489
• นายกสภามหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ พ.ศ. 2488 - 2489
• นายกสมาคมนักเรียนเก่าปทุมคงคา^[11]

ด้านครอบครัว พระตีรณสารวิศวกรรม ได้สมรสกับ นางสาวประไพ วัชราภัย (ต่อมาคือ คุณหญิงตีรณสารวิศวกรรม) ธิดาพระยาพิจารณาปฤชามาตย์ (สุหร่าย วัชราภัย) องคมนตรี เมื่อ พ.ศ. 2467 มีบุตรธิดารวม 6 คน ดังนี้^[12]

• นายกระมล ตีรณสาร สมรสกับ นางเฉลิมสุข (ภัทรนาวิก)
• นายชุมพล ตีรณสาร (ถึงแก่กรรม) สมรสกับ นางจิตราภา (อากาศฤกษ์)
• นายอรรถพล ตีรณสาร (ถึงแก่กรรม) สมรสกับ นางสมสิริ (กระแสสินธุ์)
• นายกุศล ตีรณสาร สมรสกับ นางโยโกะ (คาตาคีรี)
• รศ.นิรมล (ตีรณสาร) สมรสกับ ดร.เผด็จ สวัสดิบุตร
• นางอุบล (ตีรณสาร) สมรสกับ นายสุธรรม เอกะหิตานนท์

• พ.ศ. 2507 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)^[13]
• พ.ศ. 2502 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นที่ 1 ประถมาภรณ์ช้างเผือก (ป.ช.)^[14]
• พ.ศ. 2507 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ท.จ.ว.) (ฝ่ายหน้า)^[15]
• พ.ศ. 2479 – เหรียญพิทักษ์รัฐธรรมนูญ (พ.ร.ธ.)^[16]
• พ.ศ. 2487 – เหรียญจักรพรรดิมาลา (ร.จ.พ.)^[17]
• พ.ศ. 2511 – เหรียญลูกเสือสดุดี ชั้นที่ 1^[18]
• พ.ศ. 2473 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 7 ชั้นที่ 5 (ป.ป.ร.5)^[19]
• พ.ศ. 2510 – เหรียญกาชาดสมนาคุณ ชั้นที่ 1 (เหรียญทอง)
• พ.ศ. 2509 – เหรียญกาชาดสรรเสริญ

• พระตีรณสารวิศวกรรม (ตรี ตีรณสาร) - พิพิธภัณฑ์มีชีวิต สภากาชาดไทย^{[ลิงก์เสีย]}

ก่อนหน้า		พระตีรณสารวิศวกรรม (ตรี ตีรณสาร)		ถัดไป
ทวี บุณยเกตุ		รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ (17 กันยายน 2488 – 31 มกราคม 2489 31 มกราคม – 24 มีนาคม 2489)		ศาสตราจารย์ ดร.เดือน บุนนาค