มังกร พรหมโยธี

พลเอก มังกร พรหมโยธี ม.ป.ช. ม.ว.ม. ท.จ.ว.
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม
ดำรงตำแหน่ง 19 สิงหาคม 2484 – 15 ธันวาคม 2484
นายกรัฐมนตรี	แปลก พิบูลสงคราม
ก่อนหน้า	แปลก พิบูลสงคราม
ถัดไป	แปลก พิบูลสงคราม
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย
ดำรงตำแหน่ง 10 มีนาคม 2485 – 1 สิงหาคม 2487
นายกรัฐมนตรี	แปลก พิบูลสงคราม
ก่อนหน้า	ช่วง เชวงศักดิ์สงคราม
ถัดไป	บุง ศุภชลาศัย
ดำรงตำแหน่ง 28 มิถุนายน 2492 – 29 พฤศจิกายน 2494
นายกรัฐมนตรี	แปลก พิบูลสงคราม
ก่อนหน้า	แปลก พิบูลสงคราม
ถัดไป	บัญญัติ เทพหัสดิน ณ อยุธยา
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ
ดำรงตำแหน่ง 8 เมษายน 2491 – 25 มิถุนายน 2492
นายกรัฐมนตรี	แปลก พิบูลสงคราม
ก่อนหน้า	หม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช
ถัดไป	สวัสดิ์ สวัสดิ์รณชัย สวัสดิเกียรติ
ดำรงตำแหน่ง 29 พฤศจิกายน 2494 – 26 กุมภาพันธ์ 2500
นายกรัฐมนตรี	แปลก พิบูลสงคราม
ก่อนหน้า	เลียง ไชยกาล
ถัดไป	มุนี มหาสันทนะ เวชยันตรังสฤษฏ์
รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงกลาโหม
ดำรงตำแหน่ง 13 เมษายน 2482 – 19 สิงหาคม 2484
นายกรัฐมนตรี	แปลก พิบูลสงคราม
ถัดไป	หลวงเสรีเริงฤทธิ์
ดำรงตำแหน่ง 15 ธันวาคม 2484 – 7 มีนาคม 2485
นายกรัฐมนตรี	แปลก พิบูลสงคราม
ก่อนหน้า	หลวงเสรีเริงฤทธิ์
ถัดไป	พิชิต เกรียงศักดิ์พิชิต
รัฐมนตรี
ดำรงตำแหน่ง 16 ธันวาคม 2481 – 7 มีนาคม 2485
นายกรัฐมนตรี	แปลก พิบูลสงคราม
ข้อมูลส่วนบุคคล
เกิด	16 พฤศจิกายน พ.ศ. 2439 เมืองธนบุรี ประเทศสยาม
เสียชีวิต	24 มีนาคม พ.ศ. 2509 (69 ปี) จังหวัดพระนคร ประเทศไทย
พรรคการเมือง	พรรคเสรีมนังคศิลา
คู่สมรส	คุณหญิงทองเจือ พรหมโยธี หม่อมเจ้าบรรเจิดวรรณวรางค์ วรวรรณ
บุตร	8 คน
บุพการี	หมื่นสาธิตพิทักษ์ (เทียน ผลโยธิน) (บิดา) อุ่น ผลโยธิน (มารดา)
ลายมือชื่อ

พลเอก มังกร พรหมโยธี ม.ป.ช. ม.ว.ม. ท.จ.ว. หรือ หลวงพรหมโยธี (นามเดิม มังกร ผลโยธิน; 16 พฤศจิกายน พ.ศ. 2439 – 24 มีนาคม พ.ศ. 2509) เป็นอดีตรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม รัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย รัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงกลาโหม และอดีตรัฐมนตรี

มังกร ผลโยธิน เกิดเมื่อวันที่ 16 พฤศจิกายน พ.ศ. 2439 ณ บ้านบางขุนเทียน ตำบลบางขุนเทียน อำเภอบางขุนเทียน จังหวัดธนบุรี เป็นบุตรหมื่นสาธิตพิทักษ์ (เทียน ผลโยธิน) และนางอุ่น ผลโยธิน มีพี่น้องร่วมบิดามารดาคือ เพ็ชร, หอม และพู ผลโยธิน^[1]

พลเอก มังกร พรหมโยธี เริ่มศึกษาที่โรงเรียนวัดอรุณราชวราราม แล้วไปศึกษาต่อที่โรงเรียนทวีธาภิเศกจนจบชั้นมัธยมปีที่ 6 แล้วย้ายมาศึกษาอยู่ที่โรงเรียนสวนกุหลาบวิทยาลัยจนจบชั้นมัธยมบริบูรณ์ ต่อมาในปี พ.ศ. 2455 ได้สมัครเข้าเป็นนักเรียนนายร้อยทหารบก ณ โรงเรียนนายร้อยทหารบก (ปัจจุบันคือโรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า) สำเร็จการศึกษาจากโรงเรียนนายร้อยพระจุลจอมเกล้า ออกมารับราชการเป็นนายทหารสัญญาบัตร^[1]

มังกร ผลโยธินเริ่มรับราชการในกองทัพบกตั้งแต่ยศร้อยตรี ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์ หลวงพรหมโยธี^[2] ในปีพ.ศ. 2471 และเจริญก้าวหน้าจนถึงพลเอก มีตำแหน่งสูงสุดคือ รองผู้บัญชาการทหารบก ในกองทัพบก รองผู้บัญชาการทหารสูงสุด ในกองบัญชาการทหารสูงสุด

พลเอก มังกร พรหมโยธี รับตำแหน่งรัฐมนตรีครั้งแรกเมื่อพ.ศ. 2481 เป็นรัฐมนตรีไม่ประจำกระทรวง^[3] ต่อมาได้ย้ายไปเป็นรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงกลาโหม^[4] และย้ายไปเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม ในเวลาต่อมาเมื่อรัฐบาลจะยกเลิกบรรดาศักดิ์ไทย หลวงพรหมโยธินในฐานะรัฐมนตรีพร้อมด้วยคณะรัฐมนตรีชุดที่ 9 จึงลาออกจากบรรดาศักดิ์ โดยกลับไปใช้ราชทินนามเป็นนามสกุลได้ว่า มังกร พรหมโยธี เมื่อ พ.ศ. 2484^[5]

ต่อมาย้ายกลับมาเป็นรัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงกลาโหมอีกครั้ง พ.ศ. 2485 เป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทย พ้นจากตำแหน่งไปเมื่อ พ.ศ. 2487^[6]

ต่อมาในพ.ศ. 2491 เป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ย้ายมาเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยอีกครั้งใน พ.ศ. 2492^[7] เมื่อพ.ศ. 2494 ย้ายกลับไปเป็นรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ^[8] และพ้นจากตำแหน่งไปเมื่อ พ.ศ. 2500

นอกจากนี้ พลเอก มังกร พรหมโยธี ยังเคยเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรในชุดที่ 8^[9] สมาชิกวุฒิสภาในชุดที่ 1^[10] และชุดที่ 2^[11]

พลเอกมังกร พรหมโยธี สมรสกับคุณหญิงทองเจือ พรหมโยธี (สกุลเดิม ศุภชลัสถ์) เมื่อ 12 ธันวาคม พ.ศ. 2462 มีบุตรธิดา คือ^[1]

1. พันเอก กำจร พรหมโยธี
2. นงโภช พรหมโยธี
3. ทินกร โปษยานนท์
4. มณฑา พรหมโยธี
5. เกียรติกร พรหมโยธี
6. ร้อยเอก เจตกมล พรหมโยธี

ต่อมาเมื่อปี พ.ศ. 2485 พลเอกมังกร พรหมโยธี ได้มีบุตรชายอีก 2 คน ซึ่งเกิดจากหม่อมเจ้าบรรเจิดวรรณวรางค์ วรวรรณ ซึ่งเป็นอนุภรรยา^[12] คือ^[1]

1. กำจรเดช พรหมโยธี
2. เจตกำจร พรหมโยธี

พลเอกมังกร พรหมโยธี ถึงแก่อนิจกรรมเมื่อวันที่ 24 มีนาคม พ.ศ. 2509 ณ โรงพยาบาลโรงงานยาสูบ (ปัจจุบันคือโรงพยาบาลสวนเบญจกิติเฉลิมพระเกียรติ 84 พรรษา) พระราชทานเพลิงศพ ณ เมรุหลวงหน้าพลับพลาอิศริยาภรณ์ วัดเทพศิรินทราวาส เมื่อวันที่ 29 มิถุนายน พ.ศ. 2509

มังกร พรหมโยธี
รับใช้	ไทย
แผนก/สังกัด	กองทัพบกไทย
ชั้นยศ	พลเอก พลเรือเอก พลอากาศเอก

• 7 พฤษภาคม พ.ศ. 2471: หลวงพรหมโยธี^[2]
• 5 ธันวาคม พ.ศ. 2484: ลาออกจากบรรดาศักดิ์^[13]

• 1 พฤศจิกายน พ.ศ. 2458 เป็น ว่าที่ร้อยตรี
• 23 พฤษภาคม พ.ศ. 2459 เป็น ร้อยตรี
• 24 เมษายน พ.ศ. 2463 เป็น ร้อยโท
• 7 พฤษภาคม พ.ศ. 2470 เป็น ร้อยเอก
• 1 เมษายน พ.ศ. 2476 เป็น พันตรี
• 1 มกราคม พ.ศ. 2477 เป็น พันโท
• 1 เมษายน พ.ศ. 2481 เป็น พันเอก
• 1 มกราคม พ.ศ. 2482 เป็น นาวาเอก, นาวาอากาศเอก
• 8 พฤษภาคม พ.ศ. 2484 เป็น พลตรี, พลเรือตรี, พลอากาศตรี
• 24 กรกฎาคม พ.ศ. 2484 เป็น พลโท^[14]
• 20 พฤศจิกายน พ.ศ. 2486 เป็น พลเรือโท, พลอากาศโท^[15]
• 7 กรกฎาคม พ.ศ. 2493 เป็น พลเอก^[16]
• 16 เมษายน พ.ศ. 2495 เป็น พลเรือเอก, พลอากาศเอก^[17]

• พ.ศ. 2486 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันเป็นที่เชิดชูยิ่งช้างเผือก ชั้นสูงสุด มหาปรมาภรณ์ช้างเผือก (ม.ป.ช.)^[18]
• พ.ศ. 2495 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์อันมีเกียรติยศยิ่งมงกุฎไทย ชั้นสูงสุด มหาวชิรมงกุฎ (ม.ว.ม.)^[19]
• พ.ศ. 2496 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์จุลจอมเกล้า ชั้นที่ 2 ทุติยจุลจอมเกล้าวิเศษ (ท.จ.ว.) (ฝ่ายหน้า)
• พ.ศ. 2484 – เหรียญชัยสมรภูมิ สงครามอินโดจีน (ช.ส.)^[20]
• พ.ศ. 2486 – เหรียญชัยสมรภูมิ สงครามมหาเอเชียบูรพา (ช.ส.)^[21]
• พ.ศ. 2477 – เหรียญพิทักษ์รัฐธรรมนูญ (พ.ร.ธ.)^[22]
• พ.ศ. 2486 – เหรียญช่วยราชการเขตภายใน การรบสงครามมหาเอเชียบูรพา (ช.ร.)^[23]
• พ.ศ. 2498 – เหรียญราชการชายแดน (ช.ด.)^[24]
• พ.ศ. 2473 – เหรียญจักรมาลา (ร.จ.ม.)^[25]
• พ.ศ. 2481 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 8 ชั้นที่ 2 (อ.ป.ร.2)^[26]
• พ.ศ. 2496 – เหรียญรัตนาภรณ์ รัชกาลที่ 9 ชั้นที่ 2 (ภ.ป.ร.2)^[27]
• พ.ศ. 2464 – เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 6 (ร.ร.ศ.6)
• พ.ศ. 2468 – เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 7 (ร.ร.ศ.7)
• พ.ศ. 2493 – เหรียญบรมราชาภิเษก รัชกาลที่ 9 (ร.ร.ศ.9)
• พ.ศ. 2475 – เหรียญเฉลิมพระนคร 150 ปี (ร.ฉ.พ.)

•  ฝรั่งเศส:
  • พ.ศ. 2483 – เครื่องอิสริยาภรณ์เลฌียงดอเนอร์ ชั้นที่ 2 นายทัพ^[28]
•  ญี่ปุ่น:
  • พ.ศ. 2483 – เครื่องราชอิสริยาภรณ์มงคลรัตน์ ชั้นที่ 1 สายสะพาย^[29]
•  ไรช์เยอรมัน:
  • พ.ศ. 2484 – เครื่องอิสริยาภรณ์อินทรีเยอรมัน ชั้นที่ 2^[30]
•  บริเตนใหญ่:
  • พ.ศ. 2496 – เหรียญพระราชพิธีบรมราชาภิเษก สมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2^[31]
•  อิตาลี:
  • พ.ศ. 2498 – เครื่องอิสริยาภรณ์กิตติคุณแห่งสาธารณรัฐอิตาลี ชั้นที่ 1^[32]

• อำเภอพรหมโยธี (ปัจจุบันคืออำเภอสังแก ประเทศกัมพูชา)