รถไฟฟ้ามหานคร
รถไฟฟ้ามหานคร (อังกฤษ: Metropolitan Rapid Transit; MRT) เป็นระบบรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนในกรุงเทพมหานครและปริมณฑล ที่ดำเนินการโดยการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย (รฟม.) เป็นส่วนหนึ่งของโครงข่ายระบบขนส่งมวลชนทางรางในกรุงเทพมหานครและปริมณฑล นอกเหนือไปจากระบบรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนอื่น ได้แก่ ระบบขนส่งมวลชนกรุงเทพมหานคร (รถไฟฟ้าบีทีเอส) ของกรุงเทพมหานคร (กทม.) และโครงการระบบรถไฟชานเมือง (สายสีแดง) ของการรถไฟแห่งประเทศไทย (รฟท.) รถไฟฟ้ามหานครที่เปิดให้บริการแล้วในปัจจุบันได้แก่ สายเฉลิมรัชมงคล (สายสีน้ำเงิน) สายฉลองรัชธรรม (สายสีม่วง) สายนัคราพิพัฒน์ (สายสีเหลือง) และสายสีชมพู สายที่เปิดให้บริการ
สายเฉลิมรัชมงคล (สายสีน้ำเงิน)โครงการรถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิมรัชมงคล เป็นโครงการรถไฟฟ้าวงแหวนที่มีเส้นทางทั้งบนดิน และใต้ดิน ระยะทางรวมทั้งโครงการอยู่ที่ 55 กิโลเมตร มีจุดเริ่มต้นของโครงการที่สถานีพุทธมณฑลสาย 4 ซึ่งเป็นสถานียกระดับในพื้นที่ จ.สมุทรสาคร จากนั้นเข้าสู่เขตกรุงเทพมหานคร ฝั่งธนบุรี และมาเชื่อมต่อกับรถไฟฟ้าบีทีเอส สายสีลม ที่สถานีบางหว้า ก่อนจะมาเจอกับสถานีท่าพระ ซึ่งเป็นสถานีใหญ่รวมเส้นทางของสายเฉลิมรัชมงคลเข้าด้วยกัน หลังจากผ่านสถานีท่าพระ เส้นทางจะเปลี่ยนเป็นเส้นทางใต้ดินที่สถานีอิสรภาพ ก่อนจะวิ่งลอดใต้แม่น้ำเจ้าพระยาที่ความลึกกว่า 25 เมตร เพื่อเข้าสู่ฝั่งพระนคร รวมเส้นทางกับรถไฟฟ้ามหานคร สายฉลองรัชธรรมส่วนต่อขยายเตาปูน-ราษฎร์บูรณะ ที่สถานีสามยอด และเข้าสู่สถานีหัวลำโพงซึ่งเป็นสถานีเชื่อมต่อกับโครงการรถไฟฟ้าชานเมืองสายสีแดงอ่อนด้วย เชื่อมต่อกับรถไฟฟ้าบีทีเอส อีกครั้งที่สถานีสีลม และสถานีสุขุมวิท ก่อนจะเชื่อมต่อกับรถไฟฟ้าเชื่อมท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ และรถไฟฟ้าชานเมืองสายสีแดงอ่อนอีกครั้งที่สถานีเพชรบุรี รวมเส้นทางกับรถไฟฟ้ามหานคร สายสีส้ม ที่สถานีศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย เชื่อมต่อกับรถไฟฟ้าสายสีเหลือง ที่สถานีลาดพร้าว และเชื่อมต่อกับรถไฟฟ้าบีทีเอส สายสุขุมวิท อีกครั้งที่สถานีพหลโยธิน และสถานีสวนจตุจักร ก่อนเข้าสู่สถานีกลางกรุงเทพอภิวัฒน์เพื่อเชื่อมต่อกับโครงการรถไฟฟ้าชานเมือง หลังออกจากสถานีกลางกรุงเทพอภิวัฒน์ เส้นทางจะเปลี่ยนเป็นรถไฟฟ้ายกระดับอีกครั้ง และรวมเส้นทางกับรถไฟฟ้ามหานคร สายฉลองรัชธรรมส่วนเหนือที่สถานีเตาปูน ข้ามแม่น้ำเจ้าพระยาไปฝั่งธนบุรีอีกครั้งที่สถานีบางโพ เลี้ยวเข้าถนนจรัญสนิทวงศ์ไปทางทิศใต้ จากนั้นยกระดับข้ามทางคู่ขนานลอยฟ้าบรมราชชนนี ที่ความสูง 24 เมตร เชื่อมต่อกับรถไฟฟ้าชานเมืองสายสีแดงอ่อน และรวมเส้นทางกับสายสีส้มอีกครั้งที่สถานีบางขุนนนท์ ก่อนจะสิ้นสุดเส้นทางของทั้งโครงการที่สถานีท่าพระ จากนั้นรถไฟฟ้าจะตีรถกลับและวิ่งเส้นทางเดิม จุดประสงค์ของโครงการรถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิมรัชมงคล ตามแผนแม่บทคือเป็นเส้นทางสำหรับใช้เดินทางระยะสั้น เพื่อเชื่อมต่อกับโครงการรถไฟฟ้าอีกระบบหนึ่ง ซึ่งสายเฉลิมรัชมงคลเมื่อเปิดให้บริการทั้งโครงการ จะมีสถานีเชื่อมต่อกับโครงการรถไฟฟ้าสายอื่นๆ ทั้งหมด 15 สถานี ซึ่งถือว่ามากที่สุดในแผนแม่บท โดยปัจจุบันสายเฉลิมรัชมงคล เปิดให้บริการในเส้นทางท่าพระ-บางซื่อ-หลักสอง โดยเป็นเส้นทางยกระดับจากสถานีท่าพระไปจนถึงสถานีเตาปูน จากนั้นเปลี่ยนเป็นเส้นทางใต้ดินในช่วงบางซื่อ-อิสรภาพ และเปลี่ยนเป็นเส้นทางกลับเป็นยกระดับอีกครั้งที่สถานีท่าพระไปจนถึงสถานีหลักสอง ให้บริการโดย บริษัท ทางด่วนและรถไฟฟ้ากรุงเทพ จำกัด (มหาชน) โดยในอนาคตโครงการยังมีแผนขยายเส้นทางไปยังสถานีพุทธมณฑลสาย 4 ด้วย สายฉลองรัชธรรม (สายสีม่วง)โครงการรถไฟฟ้ามหานคร สายฉลองรัชธรรม เป็นโครงการรถไฟฟ้าที่มีเส้นทางในแนวทิศตะวันตกเฉียงเหนือ-ทิศใต้ของกรุงเทพฯ มีโครงสร้างทั้งบนดิน และใต้ดิน ระยะทางรวมทั้งโครงการอยู่ที่ 43 กิโลเมตร มีจุดเริ่มต้นของโครงการจากชานเมืองที่ สถานีคลองบางไผ่ บนถนนกาญจนาภิเษก ในพื้นที่ อ.บางบัวทอง จ.นนทบุรี จากนั้นตีโค้งเข้าถนนรัตนาธิเบศร์ ข้ามแม่น้ำเจ้าพระยาที่สถานีไทรม้า-สะพานพระนั่งเกล้า เชื่อมต่อกับรถไฟฟ้าสายสีชมพู และรถไฟฟ้าสายสีน้ำตาลที่สถานีศูนย์ราชการนนทบุรี จากนั้นเข้าสู่เขตกรุงเทพมหานครฝั่งพระนคร เชื่อมต่อกับรถไฟฟ้าชานเมืองสายสีแดงอ่อนที่สถานีบางซ่อน และเชื่อมต่อกับรถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิมรัชมงคลที่สถานีเตาปูน จากนั้นเส้นทางของส่วนต่อขยายส่วนใต้จะลดระดับเป็นเส้นทางใต้ดินที่สถานีรัฐสภา ใกล้กับรัฐสภาแห่งใหม่ เส้นทางจะเข้าสู่เขตกรุงเก่า เชื่อมต่อกับรถไฟฟ้าชานเมืองสายสีแดงอ่อนอีกครั้งที่สถานีสามเสน เชื่อมต่อกับรถไฟฟ้ามหานคร สายสีส้มส่วนตะวันตกที่สถานีอนุสาวรีย์ประชาธิปไตย และรวมเส้นทางกับรถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิมรัชมงคลส่วนใต้อีกครั้งที่สถานีสามยอด ก่อนลอดใต้แม่น้ำเจ้าพระยาในแนวขนานกับสะพานพระปกเกล้า เข้าสู่ฝั่งธนบุรีที่สถานีสะพานพุทธ เชื่อมต่อกับรถไฟฟ้าชานเมืองสายสีแดงเข้มที่สถานีวงเวียนใหญ่ จากนั้นเส้นทางจะเปลี่ยนเป็นรถไฟฟ้ายกระดับอีกครั้ง และสิ้นสุดทั้งโครงการที่สถานีครุใน บริเวณใต้สะพานกาญจนาภิเษก จุดประสงค์ของโครงการรถไฟฟ้ามหานคร สายฉลองรัชธรรมตามแผนแม่บทคือ เป็นเส้นทางสำหรับใช้เชื่อมต่อระหว่าง จ.นนทบุรี และ จ.สมุทรปราการ ให้เข้าสู่เขตใจกลางเมืองในกรุงเทพมหานครได้อย่างรวดเร็ว โดยปัจจุบันสายฉลองรัชธรรมเปิดให้บริการในเส้นทางคลองบางไผ่-เตาปูน โดยการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทยเป็นผู้ดำเนินการด้วยตนเอง ผ่านการว่าจ้าง บริษัท ทางด่วนและรถไฟฟ้ากรุงเทพ จำกัด (มหาชน) เป็นผู้เดินรถและซ่อมบำรุงโครงการ และกำลังอยู่ในระหว่างการดำเนินการประมูลเพื่อก่อสร้างส่วนต่อขยายส่วนใต้ภายในปี พ.ศ. 2561 สายนัคราพิพัฒน์ (สายสีเหลือง)โครงการรถไฟฟ้ามหานคร สายนัคราพิพัฒน์ เป็นโครงการรถไฟฟ้าที่มีแนวเส้นทางในทิศตะวันออกเฉียงเหนือ-ทิศตะวันออกเฉียงใต้ของกรุงเทพมหานคร เป็นโครงการระบบรถไฟฟ้ายกระดับแบบรางเดี่ยวสายแรกของประเทศไทย ระยะทางรวมอยู่ที่ 28.7 กิโลเมตร มีจุดเริ่มต้นของโครงการจากบริเวณย่านทิศตะวันออกเฉียงเหนือของกรุงเทพมหานครที่สถานีลาดพร้าวซึ่งเป็นจุดเชื่อมต่อกับรถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิมรัชมงคล บนถนนรัชดาภิเษก ในพื้นที่เขตจตุจักร กรุงเทพมหานคร จากนั้นตีโค้งเข้าสู่ถนนลาดพร้าว และวิ่งมาทางทิศตะวันออกจนถึงแยกบางกะปิ จากนั้นเลี้ยวขวาและวิ่งลงมาทางทิศใต้ตามแนวถนนศรีนครินทร์ เชื่อมต่อกับรถไฟฟ้ามหานคร สายสีส้มที่สถานีแยกลำสาลี รถไฟฟ้าแอร์พอร์ต เรล ลิงก์ที่สถานีหัวหมาก จากนั้นเข้าสู่เขตจังหวัดสมุทรปราการหลังพ้นแยกศรีลาซาล และเลี้ยวขวาวิ่งไปทางทิศตะวันตกตามแนวถนนเทพารักษ์ เพื่อสิ้นสุดที่สถานีสำโรง อันเป็นจุดเชื่อมต่อกับรถไฟฟ้าบีทีเอส สายสุขุมวิท จุดประสงค์ของโครงการรถไฟฟ้ามหานคร สายนัคราพิพัฒน์ตามแผนแม่บทคือ เป็นเส้นทางขนส่งรองสำหรับป้อนผู้โดยสารเข้าสู่ระบบรางหนัก โดยรับผู้โดยสารจากย่านกรุงเทพตะวันออกเพื่อส่งถ่ายผู้โดยสารให้เข้าสู่เขตใจกลางเมืองด้วยระบบรางหนักได้อย่างรวดเร็ว โดยปัจจุบันสายนัคราพิพัฒน์เปิดให้บริการในเส้นทางลาดพร้าว-สำโรง ให้บริการโดย บริษัท อีสเทิร์น บางกอกโมโนเรล จำกัด โดยมีบริษัท ระบบขนส่งมวลชนกรุงเทพ จำกัด (มหาชน) เป็นผู้เดินรถ ในส่วนของส่วนต่อขยายลาดพร้าว-รัชโยธินตามที่ผู้รับสัมปทานเสนอมา ได้ยกเลิกการดำเนินการลงเนื่องจากมีความขัดแย้งทางผลประโยชน์จากผู้รับสัมปทานสายสีน้ำเงินที่คัดค้านการเกิดขึ้นของส่วนต่อขยาย สายสีชมพูโครงการรถไฟฟ้ามหานคร สายสีชมพู เป็นโครงการรถไฟฟ้าที่มีแนวเส้นทางในทิศเหนือของกรุงเทพมหานคร ระยะทางรวมอยู่ที่ 34.5 กิโลเมตร มีจุดเริ่มต้นของโครงการจากบริเวณใจกลางเมืองนนทบุรีที่สถานีศูนย์ราชการนนทบุรีซึ่งเป็นจุดเชื่อมต่อกับรถไฟฟ้ามหานคร สายฉลองรัชธรรม บนถนนรัตนาธิเบศร์ ในพื้นที่ตำบลบางกระสอ อำเภอเมืองนนทบุรี จังหวัดนนทบุรี จากนั้นตีโค้งเข้าสู่ถนนติวานนท์ และวิ่งมาทางทิศเหนือจนถึงแยกปากเกร็ด จากนั้นเลี้ยวขวาและวิ่งลงมาทางทิศตะวันออกตามแนวถนนแจ้งวัฒนะ เข้าสู่เขตกรุงเทพมหานครที่สถานีแจ้งวัฒนะ 14 จากนั้นวิ่งต่อมาจนถึงแยกวงเวียนหลักสี่เข้าสู่ถนนรามอินทรา เชื่อมต่อกับรถไฟฟ้าชานเมือง สายธานีรัถยาที่สถานีหลักสี่ รถไฟฟ้าบีทีเอส สายสุขุมวิทที่สถานีวัดพระศรีมหาธาตุ จากนั้นเข้าสู่ถนนสีหบุรานุกิจจนถึงสะพานข้ามคลองสามวาก็จะเลี้ยวขวาข้ามคลองแสนแสบ และข้ามถนนรามคำแหง (สุขาภิบาล 3) มาสิ้นสุดสถานีปลายทางที่บริเวณใกล้แยกรามคำแหง-ร่มเกล้า อันเป็นสถานีเชื่อมต่อการเดินทางกับรถไฟฟ้ามหานคร สายสีส้ม จุดประสงค์ของโครงการรถไฟฟ้ามหานคร สายสีชมพูตามแผนแม่บทคือ เป็นเส้นทางขนส่งรองสำหรับป้อนผู้โดยสารเข้าสู่ระบบรางหนัก โดยรับผู้โดยสารจากย่านกรุงเทพเหนือเพื่อส่งถ่ายผู้โดยสารให้เข้าสู่เขตใจกลางเมืองด้วยระบบรางหนักได้อย่างรวดเร็ว โดยปัจจุบันสายสีชมพูเปิดให้บริการในเส้นทางแคราย-มีนบุรี ให้บริการโดย บริษัท นอร์ทเทิร์น บางกอกโมโนเรล จำกัด โดยมีบริษัท ระบบขนส่งมวลชนกรุงเทพ จำกัด (มหาชน) เป็นผู้เดินรถ ในส่วนของส่วนต่อขยายศรีรัช-เมืองทองธานี อยู่ในระหว่างการก่อสร้าง คาดว่าจะเปิดให้บริการได้ใน พ.ศ. 2568 สายที่กำลังก่อสร้าง
สายสีส้มเป็นโครงการรถไฟฟ้าช่วงมีนบุรี-บางขุนนนท์ ในแนวเส้นทางทิศตะวันออก-ตะวันตกของกรุงเทพมหานครจากเขตมีนบุรี บริเวณแยกถนนสุวินทวงศ์เข้าสู่ใจกลางเมือง ผ่าน บางกะปิ, ห้วยขวาง, ดินแดง, ราชปรารภ, ประตูน้ำ, อนุสาวรีย์ประชาธิปไตย แล้วลอดใต้แม่น้ำเจ้าพระยา ไปยังโรงพยาบาลศิริราช สิ้นสุดเส้นทางที่บางขุนนนท์ เส้นทางเกือบทั้งหมดเป็นอุโมงค์ใต้ดิน ระยะทาง 37.5 กิโลเมตร ปัจจุบันอยู่ในระหว่างการก่อสร้าง ช่วงศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย - มีนบุรี และอยู่ระหว่างการประมูลงานโยธา ช่วงบางขุนนนท์-ศูนย์วัฒนธรรม (ส่วนตะวันตก) รวมกับงานระบบรถไฟฟ้า และงานเดินรถไฟฟ้าและการซ่อมบำรุงของทั้งโครงการ (ช่วงบางขุนนนท์ - มีนบุรี) เริ่มก่อสร้างได้ในปี พ.ศ. 2560 เสร็จในปี พ.ศ. 2566 และสามารถเปิดให้บริการส่วนตะวันออก (ช่วงศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย- มีนบุรี) ในปี พ.ศ. 2569 และส่วนตะวันตก(ช่วงบางขุนนนท์ -ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย) ในปี พ.ศ. 2572[2][3][4] โครงการในอนาคต
สายสีน้ำตาลเป็นโครงการรถไฟฟ้าช่วงแคราย-เกษตร-รามคำแหง ยกระดับบนถนนติวานนท์, งามวงศ์วาน, ประเสริฐมนูกิจ และนวมินทร์ ระยะทาง 21 กิโลเมตร เป็นระบบขนส่งมวลชนเชื่อมต่อระหว่างชานเมืองด้านทิศเหนือของกรุงเทพมหานครกับ จ.นนทบุรี และชานเมืองด้านทิศตะวันออกที่เขตบางกะปิ ผู้โดยสารสถิติผู้โดยสาร
สถานี
แผนที่เครือข่ายเส้นทาง
ดูเพิ่มวิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อที่เกี่ยวข้องกับ รถไฟฟ้ามหานคร สมุดภาพ
อ้างอิง
|