อักษรสิทธัม (สันสกฤต : सिद्धं สิทธํ หมายถึง ทำให้สำเร็จหรือสมบูรณ์แล้ว, อังกฤษ : Siddham script , ทิเบต : སིད་དྷཾ། ; จีน : 悉曇文字 ; พินอิน : Xītán wénzi ; ญี่ปุ่น : 梵字 , บนจิ ) เป็นชื่ออักษร แบบหนึ่งของอินเดียตอนเหนือ ที่นิยมใช้เขียนภาษาสันสกฤต มีที่มาจากอักษรพราหมี โดยผ่านการพัฒนาจากอักษรคุปตะ ซึ่งก่อให้เกิดเป็นอักษรเทวนาครี ในเวลาต่อมา และเกิดเป็นอักษรอื่นๆ จำนวนมากในเอเชีย เช่น อักษรทิเบต เป็นต้น อักษรสิทธัมเผยแพร่พร้อมคัมภีร์ทางพระพุทธศาสนาจากอินเดียเข้าไปสู่จีนและญี่ปุ่นตามลำดับ ตั้งแต่ พ.ศ. 1349 โดยคูไก (空海) ผู้เรียนภาษาสันสกฤตและศาสนาพุทธจากจีน ในญี่ปุ่นเรียกอักษรนี้ว่า "บนจิ" เขียนจากซ้ายไปขวา แนวนอน ปัจจุบันอักษรสิทธัมยังคงใช้ในการประกอบพิธีกรรมของนิกายชิงงง (真言宗, มนตรยาน) ในประเทศญี่ปุ่น
สระ
รูปสระลอย
อักษรสิทธัม
เทียบอักษรไทย
เทียบอักษรโรมัน
รูปสระจม ประสมกับ พยัญชนะ กฺย ( )
รูปสระลอย
อักษรสิทธัม
เทียบอักษรไทย
เทียบอักษรโรมัน
รูปสระจม ประสมกับ พยัญชนะ กฺย ( )
𑖀
อ
a
𑖁
อา
ā
𑖂
อิ
i
𑖃
อี
ī
𑖄
อุ
u
𑖅
อู
ū
𑖊
เอ
e
𑖋
ไอ
ai
𑖌
โอ
o
𑖍
เอา
au
𑖀𑖽
อํ
aṃ
𑖀𑖾
อะห์
aḥ
รูปสระลอย
อักษรสิทธัม
เทียบอักษรไทย
เทียบอักษรโรมัน
รูปสระจม ประสมกับ พยัญชนะ กฺย ( )
รูปสระลอย
อักษรสิทธัม
เทียบอักษรไทย
เทียบอักษรโรมัน
รูปสระจม ประสมกับ พยัญชนะ กฺย ( )
𑖆
ฤ
ṛ
𑖇
ฤๅ
ṝ
𑖈
ฦ
ḷ
𑖉
ฦๅ
ḹ
Alternative forms
𑖀𑖲 อา ā
𑗘 อิ i
อิ i
𑗚 อี ī
อี ī
𑗛 อุ u
อู ū
โอ o
เอา au
𑖀𑖼 อํ aṃ
พยัญชนะ
Conjuncts in alphabet
𑖎𑖿𑖬 kṣ
𑖩𑖿𑖩𑖽 llaṃ
Alternative forms
ฉ ch
ช j
ญ ñ
ฏ ṭ
ฐ ṭh
ฒ ḍh
ฒ ḍh
ณ ṇ
ณ ṇ
ถ th
ถ th
ธ dh
น n
ม m
ศ ś
ศ ś
ว v
ระเบียงภาพ
หมายเหตุ
↑ ยังคงมีผู้ใช้งานเชิงพิธีกรรมในญี่ปุ่นและเกาหลี
อ้างอิง
ข้อมูล
Bonji Taikan (梵字大鑑). (Tōkyō: Meicho Fukyūkai, 1983)
Chaudhuri, Saroj Kumar (1998). Siddham in China and Japan , Sino-Platonic papers No. 88
e-Museum, National Treasures & Important Cultural Properties of National Museums, Japan (2018), "Sanskrit Version of Heart Sutra and Viyaya Dharani" , e-Museum , คลังข้อมูลเก่าเก็บจากแหล่งเดิม เมื่อ 2018-11-22, สืบค้นเมื่อ 2022-10-07
Stevens, John. Sacred Calligraphy of the East . (Boston, MA: Shambala, 1995.)
Van Gulik, R.H. Siddham: An Essay on the History of Sanskrit Studies in China and Japan (New Delhi, Jayyed Press, 1981).
Yamasaki, Taikō. Shingon: Japanese Esoteric Buddhism . (Fresno: Shingon Buddhist International Institute, 1988.)
แหล่งข้อมูลอื่น