อักษรจาม

อักษรจาม; Akhar Cam; ꨀꨇꩉ ꨌꩌ
ชนิด	อักษรสระประกอบ
ช่วงยุค	คริสต์ศตวรรษที่ 4 -ปัจจุบัน
ทิศทาง	ซ้ายไปขวา
ภาษาพูด	จาม, สันสกฤต
อักษรที่เกี่ยวข้อง
ระบบแม่	ชุดตัวอักษรไซนายดั้งเดิม? ชุดตัวอักษรฟินิเชีย? ชุดตัวอักษรแอราเมอิก? พราหมี ทมิฬ-พราหมี ปัลลวะ อักษรจาม; ; ; ; ; ;
ระบบพี่น้อง	เขมร, กวิ, มอญเก่า, ครันถะ, ทมิฬ
ISO 15924
ISO 15924	Cham (358), Cham
ยูนิโคด
ยูนิโคดแฝง	Cham
ช่วงยูนิโคด	U+AA00-U+AA5F
	บทความนี้ประกอบด้วยสัญกรณ์การออกเสียงในสัทอักษรสากล (IPA) สำหรับคำแนะนำเบื้องต้นเกี่ยวกับสัญลักษณ์ IPA โปรดดู วิธีใช้:สัทอักษรสากล สำหรับความแตกต่างระหว่าง [ ], / / และ ⟨ ⟩ ดูที่ สัทอักษรสากล § วงเล็บเหลี่ยมและทับ

อักษรจาม (จาม: ꨀꨇꩉ ꨌꩌ) เป็นอักษรพราหมีที่ใช้เขียนภาษาจาม ภาษาตระกูลออสโตรนีเซียนที่มีผู้พูดเป็นชาวจามประมาณ 245,000 คนในประเทศเวียดนามและกัมพูชา^[3] ภาษานี้เขียนจากซ้ายไปขวา แนวนอนเหมือนอักษรพราหมีอื่น ๆ

ลักษณะ

พยัญชนะกลาง (สัญลักษณ์พยัญชนะ)
	-ia	-ra	-la	-ua
เครื่องหมายเสริมสัทอักษร	◌ꨳ	◌ꨴ	◌ꨵ	◌ꨶ
ตัวอย่าง	ꨆꨳ kia	ꨆꨴ kra	ꨆꨵ kla	ꨆꨶ kua

อักษรจามไม่ใช้ virama ไว้กำจัดสระ โดยพยัญชนะท้ายจะระบุด้วยหนึ่งในสามวิธี: แสดงตัวพยัญชนะท้าย, รวมเครื่องหมายเสริมสัทอักษร หรือใช้อักษร ꨥ

พยัญชนะท้าย
-k	-ng	-c	-t	-n	-p	-y	-r	-l	-w	-ṣ
ꩀ	ꩂ	ꩄ	ꩅ	ꩆ	ꩇ	ꩈ	ꩉ	ꩊ	ꨥ	ꩋ

เครื่องหมายเสริมสัทอักษรของพยัญชนะท้าย
	-ng	-m	-h
เครื่องหมายเสริมสัทอักษร	◌ꩃ	◌ꩌ	◌ꩍ
แสดงด้วยอักษร ꨌ (ca)	ꨌꩃ	ꨌꩌ	ꨌꩍ

สระหน้าหกตัวแสดงด้วยตัวอักษรที่ไม่ซ้ำกัน:^[4]

สระจามลอย
a	i	u	é	ai	o
ꨀ	ꨁ	ꨂ	ꨃ	ꨄ	ꨅ

สระหน้าตัวอื่น ๆ จะแสดงด้วยการเติมตัวเครื่องหมายเสริมสัทอักษรบนอักษร ꨀ (a)^[4] และอักษรอื่น ๆ เพื่อเปลี่ยนสระดั้งเดิมไปเป็นสระเสียงใหม่:

อักษรจามมีชุดตัวเลขเป็นของตนเอง:^[4]

ตัวเลขอาหรับ	0	1	2	3	4	5	6	7	8	9
ตัวเลขจาม	꩐	꩑	꩒	꩓	꩔	꩕	꩖	꩗	꩘	꩙
ชื่อ	thaoh ꨔꨯꨱꩍ	sa ꨧ	dua ꨕꨶ	klau ꨆꨵꨮꨭ	pak ꨚꩀ	limâ ꨤꨪꨟ	nam ꨗꩌ	tajuh ꨓꨎꨭꩍ	dalapan ꨕꨤꨚꩆ	salapan ꨧꨤꨚꩆ

เครื่องหมายวรรคตอน
สัญลักษณ์	ชื่อ	การใช้งาน
꩜	เกลียว	จุดเริ่มต้นข้อความ
꩝	Danda	แยกข้อความ
꩞	Danda สองครั้ง	ตัวแบ่งข้อความที่มีค่าขั้นสูงสุดดีกว่า
꩟	Danda สามครั้ง	ตัวแบ่งข้อความที่มีค่าขั้นสูงสุดดีกว่า

มีการเพิ่มอักษรจามในยูนิโคดมาตรฐานในเดือนเมษายน ค.ศ. 2008 ในรุ่น 5.1.^[4]

บล็อกยูนิโคดของอักษรจามคือ U+AA00-U+AA5F:

↑ Marrison 1975, pp. 52–59.
↑ Handbook of Literacy in Akshara Orthography, R. Malatesha Joshi, Catherine McBride(2019),p.29
↑ Cham. In The Unicode Standard, Version 11.0 (p. 661). Mountain View, CA: Unicode Consortium.
↑ ^4.0 ^4.1 ^4.2 ^4.3 Everson, Michael (2006-08-06). "Proposal for encoding the Cham script in the BMP of the UCS" (PDF).

Marrison, Geoffrey Edward (1975), "The Early Cham language and its relation to Malay", Journal of the Malaysian Branch of the Royal Asiatic Society, 48 (2 (228)): 52–59, JSTOR 41492110
Etienne Aymonier, Antoine Cabaton (1906). Dictionnaire čam-français. Vol. 7 of Publications de l'École française d'Extrême-Orient. E. Leroux. สืบค้นเมื่อ 2011-05-15.
Blood, Doris (1980a). Cham literacy: the struggle between old and new (a case study). Notes on Literacy 12, 6-9.
Blood, Doris (1980b). The script as a cohesive factor in Cham society. In Notes from Indochina, Marilyn Gregersen and Dorothy Thomas (eds.), 35-44. Dallas: International Museum of Cultures.
Blood, Doris E. 2008. The ascendancy of the Cham script: how a literacy workshop became the catalyst. International Journal of the Sociology of Language 192:45-56.
Brunelle, Marc. 2008. Diglossia, Bilingualism, and the Revitalization of Written Eastern Cham. Language Documentation & Conservation 2.1: 28-46. (Web based journal)
Moussay, Gerard (1971). Dictionnaire Cam-Vietnamien-Français. Phan Rang: Centre Culturel Cam.
Trankell, Ing-Britt and Jan Ovesen (2004). Muslim minorities in Cambodia. NIASnytt 4, 22-24. (Also on Web)
R. Malatesha Joshi, Catherine McBride(2019). Handbook of Literacy in Akshara Orthography

วิกิมีเดียคอมมอนส์มีสื่อเกี่ยวกับ Cham script